Sztuczna inteligencja odtworzyła głos ocalonej z getta warszawskiego

Sztuczna inteligencja to nie tylko groźne dla porządku publicznego deepfake’i. Nowa technologia coraz częściej pomaga w badaniu historii. Teraz przy jej pomocy odtworzono głos Stelli Fidelseid, jednej z ocalałych z getta warszawskiego, bohaterki wystawy Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim w Muzeum POLIN.

Sztuczna inteligencja pomaga badaczom historii

Wyszłam z bunkra i nie wiedziałam, dokąd iść

– po wojnie opowiadała Stefania Milenbach (Stella Fidelseid). Teraz ponownie usłyszymy jej głos. Wszystko dzięki sztucznej inteligencji.

Przybliżmy tragiczną historię tej kobiety. W kwietniu 1943 r., ta wówczas 24-letnia Żydówka ukrywała się w skrytkach i bunkrach na terenie getta. Jako jedna z nielicznych przeżyła powstanie. Udało się jej to, bowiem przekradała się z bunkra do bunkra, ukrywała się pod arkuszem blachy lub siedziała skulona w szafie opuszczonego mieszkania. Jej rodziców i młodszą siostrę złapano i wysłano do obozu zagłady w Treblince. Z kolei jej męża, lekarza Salomona Świecę, wywieziono do Majdanka. Tam popełnił samobójstwo.

Po powstaniu w gettcie kobieta nadal się ukrywała. W listopadzie 1943 r. urodziła w bunkrze synka, który jednak po krótkim czasie zmarł.

Po tym wszystkim spisała swoje wspomnienia i to one teraz są odczytywane wygenerowanym przez sztuczną inteligencję głosem autorki. Jak to jednak możliwe?

Stella Fidelseid po wojnie wyemigrowała do Brazylii. Zachowały się archiwalne nagrania wideo w języku portugalskim z jej udziałem z 1997 r. Udało nam się do nich dotrzeć dzięki Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz Visual History Archive USC Shoah Foundation. Trzygodzinny wywiad posłużył jako materiał do nauki technologii AI Text-to-Speech. Na jego podstawie mogliśmy zacząć prace nad stworzeniem cyfrowej wersji polskiego głosu

– tłumaczył mediom Michał Sęk, Chief Creative Officer firmy Saatchi & Saatchi, która przygotowała nagranie audio głosu kobiety dla muzeum Polin.

Dodał, że “w nagraniu wygenerowanym dzięki sztucznej inteligencji słyszymy Stellę Fidelseid odczytującą swoje świadectwo w języku polskim, które spisała zaraz po wojnie”.

Wokół nas morze ognia

Wystawę Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim w Muzeum POLIN można oglądać w Warszawie do 8 stycznia 2024 r.

Jak posłuchać nagrania głosu Stelli? Wszystko jest możliwe dzięki geolokalizacji i specjalnie zaprogramowanej stronie internetowej. Po pierwsze, nagrania można posłuchać na terenie dawnego getta. Aby je odtworzyć, należy zeskanować kod QR umieszczony na plakatach znajdujących się na przystankach na terenie byłego getta.

Za konceptem oraz realizacją nagrania stoi firma Saatchi & Saatchi.