Czy niskie przychody górników bitcoina z opłat mogą stanowić zagrożenie dla sieci?

Przychody górników bitcoina z tytułu opłat transakcyjnych spadły do rekordowo niskiego poziomu. W związku z tym sieci toczą się zażarte dyskusje na temat znaczenia i długoterminowych skutków tego zjawiska.

Obecne przychody z opłat stanowią zaledwie 1% całkowitych dochodów górników. Jest to ogromny spadek w stosunku do szczytu ostatniego cyklu hossy, kiedy to na przykład w lutym 2021 r. opłaty stanowiły ponad 13% miesięcznych zarobków.

Dane te stały się przedmiotem intensywnych sporów na Twitterze. Wszyscy – od zwolenników DeFi, przez dziennikarzy Bloomberga, po profesjonalnych traderów – wypowiadali się na temat przyszłości (lub jej braku) bitcoina, którą sygnalizują niskie przychody z opłat.

W dzisiejszym artykule przyjrzymy się najnowszym danym dot. opłat w sieci Bitcoin i odpowiemy na pytanie, czy w krótkim lub długim okresie ich spadek może doprowadzić do katastrofy.

Przychody górników BTC z opłat – aktualne dane

Mimo że dyskusje na temat znaczenia przychodów z opłat pojawiły się dopiero w ostatnich kilku tygodniach, same przychody utrzymują się na stosunkowo niskim poziomie od kilku miesięcy z rzędu. Poniższy wykres przedstawia opłaty sieciowe jako procent miesięcznych przychodów z wydobycia. Od wczesnego lata 2020 r. do wiosny 2021 r. przychody z opłat utrzymywały silną tendencję wzrostową. Sytuacja zmieniła się jednak latem ubiegłego roku, kiedy Chiny wprowadziły zakaz minigu. Od tego czasu nie powróciły one jeszcze do poprzedniego poziomu.

Obecny poziom przychodów z opłat nie jest jednak czymś niespotykanym. Powyższy wykres pokazuje podobne poziomy procentowe w trakcie rynku niedźwiedzia w 2018 i 2019 roku.

Górnicy niekoniecznie narzekają. Od sierpnia 2021 r. co miesiąc ich łączne miesięczne przychody przekraczały 1 mld USD, a kwiecień 2022 r. nie wskazuje na to, by trend ten miał się zmienić. Na poniższym wykresie przedstawiono łączne miesięczne przychody (nagrody za blok i opłaty) wypłacane górnikom co miesiąc w ciągu ostatnich pięciu lat. Przychody z opłat są zaznaczone kolorem pomarańczowym na szczycie każdego słupka. Wykres ten świetnie obrazuje też spore wahania w wysokości kwot wypłacanych górnikom w dolarach.

Jednak górnicy nadal zarabiają pieniądze na zabezpieczaniu sieci i przetwarzaniu transakcji. Oczywiście, wydobycie staje się coraz bardziej konkurencyjne, ponieważ zarówno duzi, jak i mali górnicy dodają do sieci coraz więcej hash rate’u. Niemniej jednak łączny dochód z wydobycia jest nadal pokaźny, dzięki subsydiowaniu wydobycia przez protokół bitcoina, co przyczynia się do i tak już sporych ilości monet zgromadzonych przez górników.

Dlaczego przychody z opłat spadają?

Pierwszym i najbardziej oczywistym pytaniem, jakie należy zadać odnośnie przychodów z opłat, jest: dlaczego są one niskie?

Dla kontekstu, opłaty stanowią jedną z dwóch części systemu nagród dla górników obsługujących sieć Bitcoin. Przychody z opłat zależą od wykorzystania sieci. Tak więc gdy mniej osób korzysta z bitcoina, górnicy zarabiają mniej. Drugą częścią wypłat dla górników jest nagroda za blok. Jest to stała kwota bitcoinów wypłacana co blok. Zmniejsza się ona o połowę mniej więcej co cztery lata. W końcu (czyli za kilkaset lat) nagrody za blok spadną do zera, co sprawi, że jedynym źródłem dochodów górników zabezpieczających sieć będą opłaty transakcyjne.

Patrząc w przyszłość od razu widać potencjalny problem. Co jeśli nagrody za blok znikną, a przychody z opłat nadal będą niskie? Górnicy nie będą dostawać pieniędzy, i wyparują z sieci, pozostawiając ją niezabezpieczoną. Ta konkretna zachęta jest zwykle nazywana budżetem bezpieczeństwa Bitcoina, który reprezentuje całkowitą kwotę, jaką sieć płaci górnikom. Innymi słowy, budżet bezpieczeństwa to kwota, jaką każdy użytkownik Bitcoina płaci za wydobycie jako podstawową usługę utrzymującą sieć w ruchu i zabezpieczającą ją przed atakami.

Poniższy wykres wizualizuje niektóre dane dotyczące przychodów z opłat w kontekście dziennych poziomów transakcji na bitcoinie. Wyraźnie wskazuje on gwałtowny spadek przychodów z opłat, a jednocześnie płaski poziom transakcji, w najlepszym razie po spadku przez większość 2021 roku.

Najprostszą odpowiedzią na pytanie o to, dlaczego opłaty są niskie, jest to, że bitcoin jest wykorzystywany w mniejszym stopniu niż wcześniej. Dlaczego? Na to pytanie trudniej jest odpowiedzieć. Powody mniejszego wykorzystania są różne – od zwiększonego wykorzystania warstwy drugiej (np. Lightning Network lub Liquid) po ogólne zmęczenie zmiennością.

Czy niskie przychody z opłat są problemem?

W krótkim okresie czasu skutki niskich przychodów z opłat obejmują głównie sporadyczne dramy na Twitterze. Krytycy próbują bowiem ekstrapolować dzisiejsze poziomy opłat na prognozy dotyczące stabilności sieci za dekady i wieki.

Bitcoin znajduje się obecnie na półmetku dopiero czwartego halvingu. Obecnie nagroda za blok wynosi 6,25 BTC i przez kolejne dwa halnvingi będzie wynosić powyżej 1 BTC. Co więcej, górnik któremu uda się wydobyć blok otrzyma co najmniej 0,1 BTC przez 20 kolejnych lat. Mimo że regularne monitorowanie kondycji sieci jest ważne, panikowanie ze względu na aktualny stan przychodów z opłat jest przedwczesne.

Wszystkie dostępne dane o opłatach stanowią niewiarygodnie małą kwotę, jeśli wziąć pod uwagę przyszły czas życia sieci Bitcoin. Przychody z opłat są również bardzo zmienne, co sprawia, że ciężko snuć dokładne prognozy. W szczytowym momencie ostatniej hossy przychody z opłat stanowiły około 15% całkowitych miesięcznych przychodów z wydobycia. Obecnie ten poziom spadł do zaledwie 1%. Czy tak duże wahania będą się utrzymywać? Tego nie możemy być pewni.

Podsumowując, obecne przychody z opłat nie dają powodów do paniki, ale ignorowanie tych ważnych danych jest również bezzasadne.

Czy przychody z opłat wzrosną?

Najprostszym i historycznie najbardziej wiarygodnym powodem, dla którego przychody z opłat mogą wzrosnąć, jest kolejny rozgrzany do czerwoności rynek byka. Ale na bardziej zaawansowanym poziomie, opłaty mogą wzrosnąć tylko wtedy, gdy wzrośnie również popyt na przestrzeń w bloku. Opłaty rosną, gdy ludzie chcą używać kryptowaluty. Możliwości kultywowania tego popytu sięgają od zwykłego rozszerzania adopcji i codziennego używania bitcoina do płatności, po bardziej kontrowersyjne i złożone działania, takie jak budowanie ekosystemu DeFi na największym blockchainie.

Przyszłe przychody z opłat będą kwestią otwartą – na razie. Niemal wszystkie głosy krytyki, które pojawiają się w mediach społecznościowych, dotyczące niskich opłat za korzystanie z bitcoina, są słabo uzasadnione. Zwłaszcza biorąc pod uwagę niewielką ilość historycznych danych oraz ilość czasu, jaka upłynie do momentu, gdy opłaty za blok spadną tak nisko, że staną się nieistotne, czyniąc opłaty jedynym źródłem przychodów górników.

Bitcoin udowodnił, że jest technologią, na której można polegać. Przez ostatnią dekadę przychody z opłat rosły i malały. To, jak będą wyglądały za 100 lat, jest po prostu jedną wielką niewiadomą.