10 praktycznych przykładów użyteczności NFT

Świat oszalał na punkcie NFT. Jeśli miałoby się oceniać, co w obecnej hossie przyciągnęło największą uwagę mainstreamu, najpierw były to meme coiny, jak DOGE i SHIB, a następnie NFT w formie rozmaitych obrazków. Niestety, wiadomości na wymienione przykłady nie dają rynkowi najlepszego świadectwa, a NFT powszechnie rozumiane jest jako “sprzedaż dziwnych obrazków za duże pieniądze”. Rzeczywistość wygląda jednak inaczej, a przykłady użyteczności tego rodzaju tokenów można mnożyć.

NFT zaczęły zyskiwać popularność już w 2017 roku, jednak dopiero w 2021 przyciągnęły ogromną uwagę. Twórcy popularnych serii niewymiennych tokenów nawiązali liczne współprace z celebrytami, których avatary w formie NFT można zauważyć w wielu serwisach społecznościowych. Jednocześnie od wielu miesięcy wyraźnie słychać krytyczne głosy ostrzegające przed rychłym pęknięciem bańki, zazwyczaj argumentujące absurd technologii możliwością zapisu obrazu, używając opcji “zapisz jako”. Czy te obiekcje rzeczywiście mają sens? W tym artykule przyjrzymy się temu rynkowi i spróbujemy obalić kilka popularnych mitów.

Czym dokładnie są NFT?

By zrozumieć, jaką użyteczność posiadają NFT, należy zacząć od zrozumienia ich nazwy. NFT to inaczej Non Fungible Tokens, czyli niewymienne tokeny. Podobnie jak kryptowaluty, NFT działają w oparciu o architekturę blockchain. Klasyczne kryptowaluty możesz w każdym momencie wymienić na inne tokeny lub tradycyjne waluty. W przeciwieństwie do nich, NFT nie da się wymieniać pomiędzy sobą. Ich niewymienialność można rozumieć jako “brak odpowiednika w innych walutach”. Wszystkie NTF zawierają łatwe do zidentyfikowania unikalne informacje, które odróżniają je od innych tokenów. Nie mają ustalonej z góry wartości. Każde NFT powinno być więc traktowane jako niepowtarzalny przedmiot, reprezentujący zarówno materialne jak i niematerialne dobra.

Co ważne, można nabyć NFT reprezentujące czyjeś dzieło, jednak posiadanie tokena nie niesie za sobą automatycznych uprawnień do praw autorskich. Kupujący nie zawsze otrzyma przywileje związane z przeniesieniem własności.

Praktyczne przykłady użyteczności NFT

1. Metaverse

Nasz świat zmierza w kierunku przenoszenia coraz większej ilości aspektów życia do wirtualnej rzeczywistości. Ludzie po prostu kochają kreować swoją tożsamość. Skoro więc coraz więcej czasu spędzamy w internecie, zależy nam, aby cyfrowy odpowiednik naszej osoby reprezentował określone cechy, w tym wygląd.

NFT to dla niektórych również sposób na podkreślenie swojej pozycji. Jeśli czujemy potrzebę pokazania innym, że prowadzimy życie ponad standard, w realnym świecie jest to bardzo proste – wystarczy odpowiednie logo czy zegarek. Adekwatnie, jeśli w świecie wirtualnym posiadasz avatar z którejś z drogich serii NFT, demonstrujesz swój status.

Do świata metaverse można również przenieść modę w formie NFT. Niektóre firmy, jak H&M, Nike czy Adidas, otwierają swoje sklepy w wirtualnej rzeczywistości i tworzą cyfrowe wersje swoich ubrań.

2. Nieruchomości

NFT może być wykorzystane w sektorze nieruchomości w celu stworzenia aktu własności. Tokenizacja umożliwia prosty dostęp do całej dokumentacji dotyczącej budynku – kiedy i przez kogo została zbudowana, jak zmieniała się jej wartość, a także jakie modyfikacje czy naprawy zostały wykonane wraz z upływem czasu.

Użycie NFT może również uprościć i przyspieszyć zawieranie transakcji. Smart kontrakty przydadzą się w przypadku wynajmu lub spłaty nieruchomości w ratach. Jednocześnie technologia blockchain zapewni nam ochronę poufnych danych.

3. Dokumentacja i weryfikacja tożsamości

Jak już wspomnieliśmy we wstępie, podstawową cechą NFT jest ich unikalność, adekwatnie do dokumentacji czy tożsamości każdego z nas. Dzięki wielowęzłowej weryfikacji, NFT mogą przechowywać na przykład dane osobowe bez narażania prywatności lub ryzyka manipulacji.

Doskonałym przykładem możliwości użycia NFT są akty urodzenia. Tokenizacja takiego dokumentu będzie skutecznym sposobem na stworzenie niepodważalnej tożsamości na całe życie.

NFT to również bezpieczniejsza metoda przechowywania danych medycznych – prywatna dla pacjenta, ale umożliwiająca wielokrotne autoryzowanie dostępu do danych (wszystkich lub części) podmiotom opieki zdrowotnej.

4. Certyfikaty autentyczności produktu i łańcuchy dostaw

NFT mogą być używane do potwierdzania autentyczności produktów. Taką funkcję spełniają już obecnie w najbardziej popularnych projektach związanych ze sztuką. Zapis w blockchainie daje potwierdzenie, że dany produkt jest oryginalny, co czyni go atrakcyjniejszym dla kupującego. Blockchain może również pomóc śledzić historię danego dzieła i dzięki temu wyeliminować plagiaty z obiegu.

Oczywiście używanie NFT do potwierdzania autentyczności produktów ma zastosowanie w wielu branżach. Tyczy się między innymi sprzętu elektronicznego czy rynku suplementów. Oba sektory zmagają się bowiem z dużym problemem podróbek.

Jeśli zaś chodzi o przemysł spożywczy, często klienci nie mają możliwości weryfikacji, skąd pochodzi dany wyrób, na przykład czy rzeczywiście jest produkowany w duchu fair trade. NFT mogą pomóc w rozwiązaniu tego problemu poprzez śledzenie i udostępnianie procesu produkcyjnego kupionego przez nas towaru.

Niewymienne tokeny mogą również dać firmom możliwość śledzenia swoich produktów od produkcji, przez wysyłkę, aż do zrealizowania dostawy. To istotna zmiana jeśli chodzi o utrzymanie przejrzystości w łańcuchu dostaw.

5. Własność intelektualna

NTF doskonale nadają się do zabezpieczenia wartości intelektualnej. Jeśli zdecydujesz się zapisać swój dorobek w takiej formie, czymkolwiek by nie był – patentem, sloganem reklamowym, napisanym artykułem – posiadasz niepowtarzalny dowód w postaci zapisu w blockchainie. Dzięki znacznikowi czasowemu bardzo proste staje się dojście do prawdy, kto pierwszy stworzył daną własność intelektualną.

Blockchain sprawdzi się też w przypadku dorobku artystycznego i może pomóc rozwiązać spory problem, mający obecnie miejsce na rynku muzycznym. Coraz mniej ludzi decyduje się na kupno płyt, wolimy słuchać muzyki na przykład dzięki Spotify. Niestety, powoduje to pewien paradoks. Utwory muzyczne trafiają do większej ilości osób, lecz muzycy są gorzej wynagradzani. Jeśli jednak piosenkarz zdecyduje się wydać swoje utwory w formie NFT – uzyska pełny dostęp do wyników sprzedaży czy ilości odtworzeń. Może również sam wycenić swoją pracę.

Dodatkowo, by zwiększyć swoje przychody, artyści mogą wydawać unikatowe przedmioty kolekcjonerskie dla swoich fanów.

6. Kwalifikacje zawodowe i naukowe

Ciekawe, że żyjąc w tak zaawansowanych technologicznie czasach, nadal bardzo popularne jest kupowanie dyplomów potwierdzających nasze kwalifikacje. Wynika to z faktu, że sporo certyfikatów występuje nadal jedynie w wersji papierowej. Są więc łatwymi po podrobienia (i podważenia) rzeczami.

NFT mogą dostarczać realny dowód na uzyskanie danego stopnia naukowego czy odbycia kursu. Łatwo stwierdzić, że na przykład przy przeprowadzeniu rekrutacji przychylniej będziemy patrzeć na potencjalnego pracownika posiadającego niepodważalny certyfikat, niż na takiego dostarczającego nam “dowód” przebytego szkolenia w postaci kartki A4.

7. Branża gier

O NFT w branży gier pisaliśmy już wielokrotnie. Liczby mówią same za siebie. W trzecim kwartale ubiegłego roku aż 22% obrotu NFT odbywało się w grach. Co więcej, trend nie zwalnia. W 2022 roku sektor gier na blockchainie nadal prężnie się rozwija.

W gamingu bardzo ważny jest motyw kolekcjonerstwa. Zastosowanie NFT zmienia podejście do nabytych bądź wygranych przez gracza przedmiotów. Zostają one przypisane do gracza za pomocą blockchainu i od teraz już na zawsze do niego należą. Nawet, gdy gra z jakiegoś powodu zniknie z rynku – nabyty wcześniej item może posiadać potencjalną wartość inwestycyjną. W niektórych grach, jak na przykład The Sandbox, technologia NFT umożliwia graczom tworzenie przedmiotów bez tracenia do nich praw.

8. Głosowanie

Nie da się ukryć, że obecne systemy głosowania są przestarzałe, co oczywiście jest na rękę niektórym rządom. NFT mogłoby totalnie zmienić podejście do wyborów i sprawić, by wynik był niepodważalny.

Jak mogłoby to wyglądać? Głos każdego obywatela byłby unikalnym NFT, przypisanym za pomocą ustalonej formy weryfikacji – dokumentu tożsamości, podpisu, odcisku palca czy skanu siatkówki. Maszyna do głosowania mogłaby na bieżąco akceptować (lub odrzucać) wszystkie głosy i zliczać je już w trakcie głosowania, otrzymując ostateczny wynik już w momencie zakończenia dnia wyborów.

Ponownie, przy okazji tematu głosowania, warto poruszyć kwestię weryfikacji tożsamości. Niestety, w wielu krajach sporo obywateli jest pozbawionych praw wyborczych, ponieważ nie posiadają dokumentów tożsamości. NFT rozwiązuje ten problem, ponieważ może zapewnić cyfrową tożsamość osobom bez fizycznej dokumentacji.

9. Bilety i wejściówki

Kwestią czasu jest zastąpienie biletów ich odpowiednikami w formie NFT. Mowa tu po pierwsze o biletach do transportu miejskiego czy kartach wstępu na siłownię. Mogą być zastąpione wejściówkami w formie NFT, którym zostałby przypisany unikalny identyfikator. Znacznie zmniejszy to problemy związane z oszustwami, a także z użyciem materiałów – plastiku czy papieru.

Ta sama koncepcja ma zastosowanie w przypadku wejściówek na rozmaite wydarzenia – muzyczne czy sportowe. Biletów NFT nie da się podrobić lub zniszczyć, a więc nie dość, że są bezpieczne, to po czasie stanowią również wartość kolekcjonerską. Patrząc wstecz, gdyby technologia NFT była obecna już od kilkudziesięciu lat, można sobie wyobrażać, jak cennym przedmiotem kolekcjonerskim byłyby na przykład wejściówki ze słynnego meczu Polski na Mundialu 1974.

10. NFT DeFi

Wraz z rozwojem rynku NFT niewątpliwie będzie się rozwijał rynek finansów. W świecie blockchain coraz popularniejsze stają się pożyczki z zabezpieczeniem w postaci kryptowalut. Z czasem coraz więcej firm będzie oferowało możliwość zabezpieczenia swojej pożyczki również przez zastawienie NFT. Taką usługę świadczy już na przykład NFTfi. Dzięki smart kontraktom niewymienny token zostaje przekazany pożyczkodawcy, a następnie automatycznie wraca do nas po spłacie długu.

Myśl końcowa

Jak widać, NFT ma wręcz niekończącą się listę zastosowań. W uproszczeniu, jest to koncepcja digitalizacji wielu aspektów życia w bezpiecznej i wygodnej formie. Można podejrzewać, że powszechna tokenizacja otaczającej nas rzeczywistości jest tylko kwestią czasu. Na coraz szerszym stosowaniu blockchaina i NFT mogą zyskać wszyscy – twórcy gier czy dzieł sztuki, właściciele firm, ale też przeciętni ludzie, mogący zabezpieczyć swoje dane czy prawo własności w należyty sposób.