Wokół miningu. Prawne aspekty kopania kryptowalut.

Udostępnianie mocy obliczeniowej komputera na potrzeby kryptowalut może wiązać się z koniecznością zarejestrowania działalności gospodarczej. Nowe przepisy ustawy Prawo przedsiębiorców w ten sposób definiują działalność gospodarczą:

„Art. 3. Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa,
wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.”

Czas rozważyć, co dokładnie oznacza mining w świetle tej definicji poprzez analizę przymiotów takich jak:
zorganizowany charakter – organizacja, oprócz wyboru formy prawnej działalności (spółka, czy jednoosobowa działalność ), polega na realizacji celu gospodarczego, jakim jest kopanie kryptowalut. Wynajęcie lokalu, zakup kart graficznych i sprzętu, to te elementy, które wskazują na zorganizowanie składników materialnych niezbędnych do prowadzenia przedsiębiorstwa.

Zarobkowy charakter – oczywistą kwestią jest chęć generowania zysków – organizacja for profit, a fakt ponoszenia chwilowych strat nie przesądza o nieistnieniu działalności gospodarczej. O tym przesądza potencjał i dążenie do przynoszenia korzyści przez przedsiębiorstwo – jest to jego sens.

We własnym imieniu – możliwe jest oczywiście wykorzystywanie innych osób, takich jak zarządzający, czy pełnomocnicy.

Sposób ciągły – chodzi tu o pewną stabilizację. Działalnością gospodarczą nie będzie zatem jednorazowa aktywność, np. taka, jak w przypadku dawnych rozwiązań umożliwiających kopanie bitcoinów na komputerze osobistym. Dziś działalność nastawiona na kopanie jednostek kryptowalut polega na regularnej eksploatacji koparki, jest to proces.

PKD (Polska Klasyfikacja Działalności)

Rozbieżności w interpretacjach podatkowych dotyczących rozliczania zysków z kopalni doprowadziły do sytuacji, w której wydano przez GUS oświadczenie ujednolicające sytuację podmiotów zainteresowanych emisją „waluty elektronicznej” i handlem nią (kupno, sprzedaż), za pośrednictwem Internetu jako:

PKD 64.19.Z „Pozostałe pośrednictwo pieniężne”,
PKWiU 64.19.30.0 „Pozostałe pośrednictwo pieniężne, gdzie indziej niesklasyfikowane” – wg PKWiU 2008 i PKWiU 2015

Pomimo tego, że kryptowaluty nie stanowią prawnego środka płatniczego, przyjmuje się na potrzeby klasyfikacji, że posiadają funkcje pieniądza. W praktyce wykazują interoperacyjność ze światem rzeczywistym – coraz więcej dóbr i usług można za nie nabyć.

Dlaczego służby celne zatrzymywały na granicy sprowadzane np. z Chin koparki ?

Sprowadzanie towarów do Państw Członkowskich UE wiąże się z wymaganiami, które na sprzęt nałożono – polskie ustawy realizują postanowienia dyrektyw UE. Jeżeli służba celno – skarbowa podejrzewa niezgodność towaru z normami narzuconymi Ustawą o kompatybilności elektromagnetycznej, a Urząd Komunikacji Elektronicznej to potwierdzi, służby nie zezwolą na import.

Dla importera ważny jest czas realizacji zamówienia – bywały już przypadki magazynowania sprzętu ogromnej wartości przez służby celne, co w obliczu wahań kursów kryptowalut (zwłaszcza w grudniu 2017 ), opóźniało możliwość eksploatacji sprzętu, tym samym narażało na straty nieświadomych importerów. Jeżeli przedsiębiorca sprowadza koparkę z Chin na potrzeby swojej działalności gospodarczej, a producent nie ma na terenie żadnego z Państw Członkowskich UE przedstawicielstwa, to na podmiocie wprowadzającym sprzęt do obrotu spoczywają obowiązki informacyjne i dokumentacyjne dotyczące oceny zgodności technicznej.

Znak CE gwarantuje zgodność produktu z założeniami dyrektyw UE, w szczególności pozwala przyjmować, że sprzęt nie spowoduje zaburzeń elektromagnetycznych obniżających jakość działania sprzętów, ani nie wpłynie negatywnie na „materię ożywioną i nieożywioną”. Ustawa o kompatybilności elektromagnetycznej narzuca też wymaganie związane z minimalną odpornością danego sprzętu na zaburzenia generowane przez inne urządzenia.

Ustawa o systemie zgodności i nadzoru rynku z dnia 13 kwietnia 2016 określa obowiązki importera.

Reguluje także szereg działań kontrolnych władz państwowych. Importer bierze na siebie odpowiedzialność za zgodność towaru z normami wynikającymi z dyrektyw UE, poprzez podpisanie deklaracji zgodności. Deklaracja musi być przetłumaczona na język polski na koszt importera. Na jego koszt przeprowadza się także badania w przypadku, gdy urządzenia nie spełniają wymagań lub stwarzają zagrożenie. Pełną listę obowiązków importera  określa artykuł 16 wspomnianej ustawy.

W ustawie ujęto także administracyjne kary pieniężne dla importera (do 100 000 zł) za wprowadzanie do obrotu lub użytku urządzeń niespełniających norm.

Jeżeli dane działania dokonywane są przy użyciu władzy publicznej, a importer jest w jakiś sposób poszkodowany, może próbować dochodzić odszkodowania – art. 417 i n. KC opisują, kiedy. W niektórych sytuacjach bezpodstawne zatrzymanie sprzętu podczas odprawy celnej powinno wiązać się z odpowiedzialnością Skarbu Państwa.

Korzystanie z istniejących kopalni kryptowalut

Warto zaznaczyć, że podłączenie urządzeń do istniejącej kopalni, kontrolowanej przez organizatora kopalni, może oznaczać zawarcie umowy i rodzić roszczenia górnika wobec podmiotu zarządzającego systemem wydobycia o przekazanie ustalonej ilości jednostek kryptowaluty. Wiele będzie zależało od organizacji kopalni, jej ogólnych warunków umownych umieszczonych na stronie internetowej – w jaki sposób zawiera się umowę. Oświadczenie woli użytkownika może zostać już ujawnione poprzez samo podpięcie sprzętu – art. 60 KC „każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny”.

Niezależnie od obecnej koniunktury na rynku kryptowalut, dla podmiotów planujących zakładanie kopalni, szansą może okazać się Ustawa z 10 maja 2018 o wspieraniu nowych inwestycji – najważniejszym celem jest zapewnienie udogodnień podatkowych dla podmiotów podmiotów stosujących nowoczesne rozwiązania.

Autor: Kancelaria Adwokacka Mateusz Kara