Czym jest i jak działa zdecentralizowana giełda (DEX)?

Giełda kryptowalut to platforma, która pozwala inwestorom zamieniać waluty fiat na kryptowalutowe tokeny i odwrotnie. Platformy te umożliwiają również konwersję pomiędzy różnymi tokenami. Odgrywają one istotną rolę w całym ekosystemie, a bez nich handel i korzystanie z tokenów byłyby bardzo utrudnione. Istnieją dwa główne rodzaje platform handlowych: scentralizowana i zdecentralizowana giełda.

Współcześnie architektura giełdy kryptowalutowej jest dość podobna do architektury banku. Oba podmioty są instytucjami, które działają jako pośrednicy i przechowują czyjeś fundusze. W ten sposób zapewniają im bezpieczeństwo, płynność i łatwe przenoszenie środków z jednej lokalizacji do drugiej.

Podobnie jak banki, większość giełd jest również scentralizowana. Oznacza to, że istnieje centralny, zaufany organ, który jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo i kontrolę nad platformą.

Podobnie jak w banku, inwestorzy oddają kontrolę nad swoimi środkami scentralizowanej giełdzie. Robiąc to, dają dostęp do swoich portfeli osobom trzecim i tracą przywilej posiadania 100-procentowej kontroli nad swoimi pieniędzmi.

Czasami taka kolej rzeczy może być przydatna. W ten sposób inwestorzy mają zapewniony pewien stopień ochrony i spokój ducha, którego nie mają, jeśli działają niezależnie. Wiele osób straciło swoje kryptowaluty np. ze względu na utratę prywatnych kluczy. Giełda kryptowalut zapobiega takim scenariuszom.

Giełdy kryptowalut zapewniają użytkownikom łatwy dostęp do środków. Jeśli inwestor zapomni lub zgubi hasło, wówczas po niezbędnej weryfikacji, jest w stanie odzyskać swoje konto. To tak jak w bankach, gdzie w przypadku zgubienia karty debetowej można po prostu poprosić o nową.

Scentralizowane giełdy zapewniają również stabilność rynku i pozwalają inwestorom kupować i sprzedawać swoje aktywa po stabilnej cenie. Dzieje się tak, ponieważ duża ilość posiadanych tokenów pomaga im ustabilizować rynek i pozwala inwestorom handlować w stosunkowo łatwy sposób.

Dlaczego zdecentralizowane giełdy?

Wydaje się, że scentralizowane giełdy mają wszystko. Więc, dlaczego istnieje ciągła potrzeba tworzenia zdecentralizowanych platform?

Już tłumaczymy! Oto kilka największych ograniczeń, z którymi borykają się platformy scentralizowane:

• Scentralizowane giełdy gromadzą dane swoich użytkowników i przechowują je na scentralizowanym serwerze. Zazwyczaj użytkownicy uzyskują dostęp do swoich środków za pomocą poczty elektronicznej i hasła. Te informacje z kolei są przechowywane w bazach danych. To sprawia, że scentralizowane giełdy są głównym celem dla chcących szybko się wzbogacić hakerów. Od czasu powstania Bitcoina dekadę temu, setki giełd padło ofiarą cyberprzestępców i straciło miliony dolary. Świetnym przykładem może być ostatnie włamanie na giełdę KuCoin, podczas którego skradziono ponad 200 mld dolarów w kryptowalutach. Niektóre historycznie upadłe giełdy zwróciły inwestorom środki z własnej kieszeni, ale nie wszyscy mieli takie szczęście.
• Kolejnym poważnym ograniczeniem scentralizowanych giełd jest cenzura. Ideą kryptowalut jest to, że są one zdecentralizowane i nie mogą być kontrolowane przez instytucje rządowe, tak jak np. rząd może kontrolować dostęp do czyichś funduszy w tradycyjnym banku.
• Korzystając ze scentralizowanych giełd, narażasz się też na negatywny wpływ regulacji rządowych. Organy regulacyjne mogą zamrozić lub skonfiskować twoje środki.

Zdecentralizowane giełdy kryptowalut powstały własnie po to, aby zniwelować te problemy. Podobnie do tokenów, zdecentralizowane giełdy działają s architekturze sieci peer-to-peer i do weryfikacji transakcji używają zautomatyzowanych algorytmów.

Jak działa zdecentralizowana giełda?

Zdecentralizowana giełda nie wykorzystuje centralnego serwera do kontroli danych użytkowników. W związku z tym, zewnętrzny podmiot nie musi przechowywać środków inwestorów podczas przeprowadzania transakcji.

Poniżej przedstawione są główne różnice pomiędzy scentralizowanymi giełdami, a DEXami.

Kontrola

Na scentralizowanych giełdach, serwer przechowuje księgi zamówień i środki w czasie trwania transakcji. Jednak w przypadku platform zdecentralizowanych nie ma potrzeby stosowania centralnego serwera. Transakcje przeprowadzane są bezpośrednio z peerami. Środki finansowe użytkowników są kontrolowane jedynie przez uczestników transakcji.

Anonimowość

Środowisko regulacyjne otaczające giełdy staje się coraz bardziej rygorystyczne, co utrudnia scentralizowanym platformom zachowanie anonimowości ich użytkowników. Ponieważ anonimowość transakcji jest głównym atutem kryptowalut, dzielenie się informacjami z rządem wykracza trochę poza całą idee. Na zdecentralizowanych giełdach każda transakcja jest anonimowa i szyfrowana. To zapewnia większą prywatność i chroni przed ingerencją rządu.

Dlaczego zdecentralizowana giełda jest lepsza niż scentralizowana?

Dlaczego zdecentralizowane giełdy są lepsze niż te posiadające centralny organ? Oto niektóre z korzyści, które oferują DEXy:

Szybsze i tańsze transakcje

Wyeliminowania osoby trzeciej w procesie transakcyjnym oznacza, że zdecentralizowane giełdy są w stanie przeprowadzać szybsze transakcje, przy znacznie niższych opłatach. Ponieważ transakcje odbywają się peer-to-peer (P2P), mogą zostać zredukowane występujące często opóźnienia transakcyjne.

Bezpieczeństwo

Jak wspominaliśmy wcześniej, scentralizowane giełdy są podatne na włamania i kradzież informacji o ich użytkownikach. Prawdopodobieństwo zhakowania zdecentralizowanej platformy jest znacznie mniejsze, ponieważ informacje o użytkownikach nie są przechowywane na centralnym serwerze.

Integracja z portfelami sprzętowymi

Kolejną ciekawą zaletą DEXów jest ich zdolność do bezpośredniej integracji z portfelami sprzętowymi, takimi jak Trezor czy Ledger Nano S. Na scentralizowanych platformach użytkownicy muszą wprowadzić swoje klucze prywatne, aby przenieść tokeny z portfela na giełdy. To stwarza ryzyko zostania ofiarą wykradającego hasła keyloggera. Na DEXach użytkownicy mogą przenosić swoje klucze bezpośrednio z portfeli sprzętowych do smart kontraktów.

Użytkownicy kontrolują fundusze

Największa zaletą zdecentralizowanych giełd jest to, że fundusze przez cały czas znajdują się pod kontrolą użytkowników, a nie centralnego organu. Kontrola jest zawsze w rękach użytkowników, nawet podczas transakcji, ponieważ cała platforma wykorzystuje architekturę sieci peer-to-peer. Klucze prywatne nie są udostępniane giełdzie i są w posiadaniu tylko i wyłącznie użytkownika.

Wady zdecentralizowanych giełd

Zdecentralizowane giełdy mają niewątpliwie sporą ilość zalet. Jednak pomimo tak wielu pozytywnych cech, mają też pewne ograniczenia.

Mniejsza funkcjonalność

W przeciwieństwie do giełd scentralizowanych, te zdecentralizowane nie posiadają wielu przydatnych funkcji, takich jak stop loss, margin trading itp. Cechy te mogą stanowić poważną przeszkodę dla ROI uzyskanych przez inwestora.

Trudności w użyciu

Scentralizowane giełdy dominują na rynku, ponieważ są niezwykle łatwe w obsłudze i zapewniają szybkie wsparcie techniczne. W przypadku giełd zdecentralizowanych, gdzie użytkownicy muszą poruszać się po dziesiątkach inteligentnych kontraktów nie jest to już tak proste. Właściwie DEXy mogą przyprawić o ból głowy nawet doświadczonych traderów. Użytkownicy muszą też martwić się o zapamiętanie swoich prywatnych kluczy. Z tych powodów zdecentralizowane platformy mogą odrzucać niektóre osoby.