Co to jest Uniswap i token UNI?

Uniswap jest zdecentralizowaną giełdą kryptowalut (DEX). Pozwala ona na wymianę różnych tokenów ERC-20 za pomocą bardzo prostego interfejsu, który wygląda tak jak na obrazku poniżej.

Co to jest Uniswap?

Uniswap jest obecnie najpopularniejszym DEX-em. W jego kontraktach w październiku 2020 roku było zablokowane 2,1 mld dolarów. Stanowi to 20% całkowitej wartości zablokowanej w aplikacjach DeFi. Dzienny wolumen Uniswap wynosi 263 miliony dolarów, co z kolei przekłada się na około 95% całkowitego obrotu zdecentralizowanych finansów.

Jest to także najpopularniejszy DEX pod względem użytkowników. Platforma obsługuje codziennie ponad 38 tys. osób. Uniswap został stworzony w 2018 roku przez Haydena Adamsa, dewelopera Ethereum. Do projektu przyczynił się też Noah Zinsmeister i Dan Robinson.

Ten artykuł skupia się na platformie Uniswap v2, która obsługuje zdecydowaną większość transakcji i posiada specyficzne funkcje. Należy jednak zauważyć, że Uniswap v1 nadal funkcjonuje.

Jakie funkcje oferuje Uniswap?

Jako DEX, Uniswap jest bardziej zdecentralizowany, a co za tym idzie, z różnych powodów bardziej elastyczny niż inne giełdy. Poniżej przedstawiamy kilka jego najważniejszych funkcji.

Na Uniswap można handlować dowolnym tokenem bazującym na Ethereum. Protokół nie posiada procesu notowań, ani nie pobiera opłat za notowania. Zamiast tego użytkownicy umieszczają swoje tokeny w pulach płynności. Te z kolei określają, które z nich znajdą się na platformie. W Uniswap v2 dostawcy płynności mogą połączyć dwa dowolne tokeny ERC-20 w parę transakcyjną bez konieczności korzystania z samego ETH. Oczywiście, nie każda możliwa para jest dostępna, jednak oferta Uniswap jest bardzo bogata. Według CoinGecko, DEX oferuje ponad 2000 par transakcyjnych. Jest to więcej niż jakakolwiek inna giełda.

Uniswap sam w sobie nie przechowuje środków użytkownika. Zamiast tego, środki są całkowicie kontrolowane przez smart kontrakty, które obsługują każdy aspekt handlu. W praktyce oznacza to, że środki są natychmiast deponowane w portfelach użytkowników po zakończeniu każdej transakcji. Nie istnieje żaden centralny organ, który mógłby przejąć środki użytkownika. Oznacza to również, że klienci nie muszą podawać swoich danych (KYC), ani tworzyć konta.

Uniswap nie używa księgi zamówień do ustalania cen. Zamiast tego korzysta z formuł opartych na proporcjach tokenów w swoich pulach płynności. Uniswap v2 wykorzystuje również wyrocznie, które uśredniają dane o cenach. Wykorzystanie wyroczni ma na celu uzyskanie bardziej wiarygodnych cen i zapobieganie manipulacjom.

Deweloperzy rozwidlili Uniswap i stworzyli warianty takie jak SushiSwap, KingSwap i Zuniswap. Stworzyli również własne interfejsy, takie jak Uniswapdex.com i Uniswap.ninja, które zapewniają dostęp do samego Uniswapa, jednak z niewielkimi zmianami.

Inwestorzy mogą zarabiać na Uniswap, umieszczając swoje tokeny w pulach płynności. Pule płynności mogą też zasilać twórcy projektów, aby ułatwić inwestorom handel.

Uniswap posiada konkurencyjne opłaty. Ta zdecentralizowana giełda pobiera prowizję w wysokości 0,3% od każdej transakcji. Jest to wartość zbliżona do średnich opłat na innych platformach. Inne giełdy zazwyczaj pobierają opłatę w wysokości 0,1%-1% od każdej transakcji. (Należy jednak zauważyć, że opłaty za gaz Ethereum mogą drastycznie podnieść koszty transakcyjne. Deweloperzy Ethereum cały czas pracują nad rozwiązaniem tego problemu).

Czym jest token UNI?

Uniswap w dniu 17 września 2020 roku wprowadził swój własny governance token o nazwie UNI. Firma nie prowadziła ICO ani żadnego innego rodzaju sprzedaży tokenów Zamiast tego będzie je dystrybuowała zgodnie z ustalonym harmonogramem emisji.

Uniswap przeprowadził airdrop, podczas którego wypłacił tokeny UNI (o wartości nawet 3000 dolarów) użytkownikom, którzy korzystali z usług platformy przed dniem 1 września 2020 roku oraz dokonali przynajmniej jednej transakcji. W przyszłości użytkownicy będą mogli też zarabiać na tokenach UNI poprzez ich stakowanie w pulach płynności. Potocznie taki proces nazywa się “liquidity mining” lub “yield farming”.

UNI to tzw. governance token. Jego posiadacze mogą wpływać na decyzje dotyczące rozwoju platformy. Mogą również wpłacać dotacje, zawierać partnerstwa oraz dostarczać płynność. Wkrótce zespół Uniswap nie będzie już bezpośrednio zaangażowany w projekt. Wszystkie decyzje dotyczące tego DEX-a będą podejmować posiadacze UNI.

Inwestorzy mogą zakupić UNI na kilku różnych giełdach. Wśród nich są najpopularniejsze platformy takie jak Binance, Bitfinex, Coinbase Pro, Gemini, Huobi czy Kucoin. UNI można też zamienić na inne tokeny ERC-20 na samym Uniswapie.

UNI okazał się być sporym sukcesem. Znalazł się czołówce 50 największych kryptowalut wg. serwisu CoinMarketCap zaledwie w kilka tygodniu po uruchomieniu.

Czy staking się opłaca?

Jak już wcześniej wspominaliśmy, Uniswap pozwala użytkownikom zarabiać pieniądze, dzięki stakowaniu tokenów w pulach płynności. Platforma w ten właśnie sposób przyciągnęła wielu użytkowników szukających szybkiego zysku. Większość środków zablokowanych w protokołach DeFi została tam wpłacona we wrześniu 2020 roku, kiedy to miał miejsce ogromny boom na zdecentralizowane finanse.

 

Jednak rosnąca ilość uczestników nowego trendu, wcale nie musi oznaczać, że każdemu się to opłaci. Standardowa opłata transakcyjna w wysokości 0,3% jest dzielona pomiędzy wszystkich członków puli płynności. Naturalnie, pule, które przyciągają najwięcej traderów, ale mają najmniejszą liczbę dostawców płynności, są najbardziej dochodowe.

Ten rodzaj inwestycji niesie ze sobą także ryzyko. Inwestorzy muszą oszacować straty, które mogą powstać z powodu zmiany wartości ich tokenów. Na stronie Uniswap w zakładce “zrozumieć zwrot z inwestycji” możemy przeczytać:

“Trudno jest określić, jaki jest kompromis pomiędzy przychodami z opłat a stratami wynikającymi z ruchów kierunkowych, nie znając wysokości kwot pomiędzy transakcjami”.

Poniższy wykres wyjaśnia, jak szacować straty. Na przykład, jeśli wartość tokena zmieni się o 200% (na osi poziomej), zdeponowane środki stracą 5% swojej wartości (na osi pionowej):

Kontrowersje związane z Uniswap

Uniswap był ofiarą kilku ataków hakerskich, podczas których wykorzystano mało popularne tokeny. W kwietniu 2020 roku skradziono imBTC o wartości od 300 000 do 1 miliona dolarów. W sierpniu 2020 roku z kolei, hakerom udało się ukraść tokeny Opyn warte 370 000 dolarów. Dyskusja czy faktycznie była to kradzież czy po prostu ryzykowne, jednak oportunistyczne transakcje trwa do dzisiaj.

Problemy spowodowała także polityka otwartych notowań. Przez takie podejście na giełdzie były wprowadzane fałszywe tokeny, które wprowadzały w błąd inwestorów, a ci kupowali zupełnie inne coiny. Nie jest jasne, czy Uniswap planuje umieszczenie tych tokenów na czarnej liście, jednak użytkownicy mogą uniknąć tego problemu, dokładnie sprawdzając identyfikatory monet w eksploratorze bloków Ethersacn.

Niektórzy krytycy twierdzą też, że dystrybucja tokenów w giełdzie Uniswap nie jest tak zdecentralizowana, jak twierdzi projekt. Wg. firmy analitycznej Glassnode, Binance i zespół Uniswap mają na tyle wysokie udziały w UNI, że tak czy siak mogą wywierać wpływ na projekt. Nawet jeżeli ostatecznie nie korzystają z tej możliwości.

Podsumowanie

Uniswap to najbardziej popularna zdecentralizowana giełda w branży kryptowalut. Jest to szczególnie wygodna opcja dla inwestorów Ethereum. Decentralizacja i próby otwartego zarządzania projektem sprawiają, że jest on popularny wśród osób, sprzeciwiających się dużym kryptowalutowym firmom. Najbardziej atrakcyjne dla inwestorów są jednak pule płynności, które pozwalają zarabiać użytkownikom za stakowanie swoich tokenów.

Istnieją jednak pewne ograniczenia. DEX jest bezużyteczny dla osób, którze chcą handlować walutami fiducjarnymi lub tokenami nie opartymi na Ethereum. Korzystając z tego protokołu trzeba też mieć na uwadze wysokie opłaty za gaz. Miejmy jednak nadzieję, że deweloperzy Ethereum szybko rozwiążą ten problem.