Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości: transakcje wymiany BTC zwolnione z VAT

Dzisiaj zapadł wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości dotyczący sprawy zainicjowanej przez Szwecję  na temat opodatkowania transakcji bitcoinowych podatkiem VAT.

Dzisiaj zapadł wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości dotyczący sprawy zainicjowanej przez Szwecję  na temat opodatkowania transakcji bitcoinowych podatkiem VAT.

Przypominamy pytania prejudycjalne zadane przez stronę Szwedzką:

1. Czy art. 2 ust. 1 dyrektywy o podatku VAT¹ należy interpretować w ten sposób, że transakcje polegające na wymianie waluty wirtualnej na walutę tradycyjną i waluty tradycyjnej na walutę wirtualną, dokonywanej za wynagrodzeniem uwzględnianym przez usługodawcę w obliczeniu kursu wymiany, stanowią odpłatne świadczenie usług?
2.  W przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pierwsze pytanie, czy art. 135 ust. 1 należy interpretować w ten sposób, że opisane powyżej transakcje wymiany są zwolnione z podatku VAT?

Dziś (22.10.2015) zapadł wyrok zwalniający transakcje bitcoinowe z podatku VAT.

1.  Artykuł 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że odpłatne świadczenie usług w rozumieniu tego przepisu stanowią transakcje, takie jak w postępowaniu głównym, polegające na wymianie waluty tradycyjnej na jednostki wirtualnej waluty „bitcoin” i odwrotnie, dokonywane za zapłatą kwoty odpowiadającej marży wynikającej z różnicy pomiędzy ceną, po jakiej dany przedsiębiorca nabywa waluty, a ceną, po jakiej je sprzedaje klientom.
2.  Artykuł 135 ust. 1 lit. e) dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że świadczenie usług takich jak w postępowaniu głównym, które polegają na wymianie walut tradycyjnych na jednostki wirtualnej waluty „bitcoin” i odwrotnie, dokonywane za zapłatą kwoty odpowiadającej marży wynikającej z różnicy pomiędzy ceną, po jakiej dany przedsiębiorca nabywa waluty, a ceną, po jakiej je sprzedaje klientom, stanowi transakcje zwolnione z podatku od wartości dodanej w rozumieniu tego przepisu.

Artykuł 135 ust. 1 lit. d) i f) dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że takie świadczenie usług nie wchodzi w zakres stosowania tych przepisów.

Co oznacza wyrok dla przedsiębiorców?

Jeżeli przedsiębiorca sprzedaje bitcoiny z marżą (drożej niż zakupił) jest zwolniony z podatku VAT od tych transakcji. Obecne przepisy nie pozwalały jednoznacznie określić czy podatek ten należy się,  co rodziło wiele komplikacji i niebezpieczeństw dla przedsiębiorstw.

Jest to więc bardzo dobra wiadomość dla obecnych oraz przyszłych właścicieli kantorów, giełd oraz wszelkich innych przedsiębiorstw, których działanie polega na wymianie/sprzedaży bitcoinów.

Sam wyrok niesie za sobą również inne ciekawe wnioski.  Zdaniem komisji prawa podatkowego wirtualna waluta „bitcoin” jest środkiem płatniczym używanym w sposób odpowiadający prawnym środkom płatniczym. Sam Bitcoin, co bardzo ważne w sprawach podatkowych nie możne być również uznany za rzecz.

Same transakcje Bitcoinowe należą też, ze względu na ich charakter do transakcji finansowych, pomimo że niekoniecznie muszą one być dokonywane przez banki lub instytucje finansowe .

Warto też podać najważniejsze argumenty Trybunału jakie padły podczas wyroku:

 

Powołując się na raport Europejskiego Banku Centralnego z 2012 r. dotyczący walut wirtualnych sąd odsyłający wskazuje, że waluta wirtualna może być zdefiniowana jako rodzaj nieobjętych regulacjami pieniędzy cyfrowych, emitowanych i kontrolowanych przez osoby, które je tworzą, oraz używanych i akceptowanych przez członków danej społeczności wirtualnej. Waluta wirtualna „bitcoin” należy do systemu walut wirtualnych z tzw. „dwukierunkowym przepływem”, za pomocą którego użytkownicy mogą kupować i sprzedawać pieniądze wirtualne zgodnie z kursami wymiany walut. Te waluty wirtualne są podobne do innych walut wymienialnych pod względem ich interoperacyjności ze światem rzeczywistym. Takie systemy pozwalają na zakup zarówno wirtualnych jak i rzeczywistych dóbr i usług. Waluty wirtualne różnią się od pieniądza elektronicznego zdefiniowanego w dyrektywie 2009/110/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 września 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością, zmieniającej dyrektywy 2005/60/WE i 2006/48/WE oraz uchylającej dyrektywę 2000/46/WE (Dz.U. L 267, s. 7), ponieważ w odróżnieniu od tego pieniądza w wypadku walut wirtualnych kapitały są wyrażone nie w tradycyjnej jednostce rozliczeniowej, na przykład w euro, lecz w wirtualnej jednostce rozliczeniowej, takiej jak „bitcoin”.

Zdaniem komisji prawa podatkowego wirtualna waluta „bitcoin” jest środkiem płatniczym używanym w sposób odpowiadający prawnym środkom płatniczym. Ponadto wyrażenie „prawny środek płatniczy” zawarte w art. 135 ust. 1 lit. e) dyrektywy VAT zostało użyte w celu sprecyzowania zakresu zwolnienia w odniesieniu do banknotów i monet. Wynika z tego, że owo wyrażenie należy interpretować w ten sposób, iż dotyczy ono tylko banknotów i monet, a nie waluty. Taka interpretacja jest także zgodna z celem zwolnienia ustanowionego w art. 135 ust. 1 lit. b)-g) dyrektywy VAT, polegającym na uniknięciu trudności, jakie występują, gdy opodatkowuje się usługi finansowe podatkiem VAT.

 

 

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że wirtualna waluta z dwukierunkowym przepływem „bitcoin”, która zostanie wymieniona na waluty tradycyjne w ramach transakcji wymiany, nie może być uznana za „rzecz” w rozumieniu art. 14 dyrektywy VAT, ponieważ, jak stwierdziła rzecznik generalna w pkt 17 opinii, jej jedynym przeznaczeniem jest funkcja środka płatniczego.

 

 

W konsekwencji transakcje będące przedmiotem postępowania głównego, które polegają na wymianie różnych środków płatniczych, nie wchodzą w zakres pojęcia „dostawy towarów” przewidzianego w rzeczonym art. 14 dyrektywy. W tych okolicznościach transakcje te stanowią świadczenie usług w rozumieniu art. 24 dyrektywy VAT.

Tytułem wstępu należy przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału zwolnienia, o których mowa w art. 135 ust. 1 dyrektywy VAT stanowią autonomiczne pojęcia prawa Unii, które służą unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich (zob. w szczególności wyroki: Skandinaviska Enskilda Banken, C‑540/09, EU:C:2011:137, pkt 19 oraz przytoczone tam orzecznictwo, oraz DTZ Zadelhoff, C‑259/11, EU:C:2012:423, pkt 19).

…transakcje zwolnione z podatku VAT na mocy tych przepisów należą, ze względu na ich charakter, do transakcji finansowych, pomimo że niekoniecznie muszą one być dokonywane przez banki lub instytucje finansowe (zob. wyroki: Velvet & Steel Immobilien, C‑455/05, EU:C:2007:232, pkt 21, 22 oraz przytoczone tam orzecznictwo, oraz Granton Advertising, C‑461/12, EU:C:2014:1745, pkt 29).

Ponieważ waluta wirtualna „bitcoin” jest umownym środkiem płatniczym, z jednej strony nie może ona być uważana za rachunek bieżący, płatność ani przelew. Z drugiej strony, w odróżnieniu od długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, o których mowa w art. 135 ust. 1 lit. d) dyrektywy VAT, stanowi ona bezpośredni środek płatniczy pomiędzy przedsiębiorcami, którzy go akceptują.

W postępowaniu głównym bezsporne jest, że jedynym przeznaczeniem wirtualnej waluty „bitcoin” jest funkcja środka płatniczego oraz że jest ona w tym celu akceptowana przez niektórych przedsiębiorców.

Podsumowując dzisiejszy wyrok jest bardzo korzystny dla rozwoju infrastruktury bitcoinowej oraz samej popularyzacji Bitcoina. Sam Bitcoin traktowany jest również na równi z transakcjami finansowymi dokonywanymi przez banki i instytucje finansowe oraz uznany jest za środek płatniczy.

Należy podkreślić też, autor artukułu nie ma wykształcenia prawniczego ani wystarczającej wiedzy na pełną analizę wyroku oraz jego konsekwencji prawnych, dlatego pełna interpretacja zostanie opublikowana w terminie późniejszym (zapowiedziana przez kancelerię Wardyński i Wspólnicy). Wszelka obecna interpretacja nie powinna być brana pod uwagę przy działaniach prawnych, gdyż może odbiegać od stanu faktycznego.

[30.10.2015]

Pojawił się już profesjonalny raport kancelarii Wardyński i Wspólnicy dotyczący worku.

Pełna wersja wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości

Fotografia na licencji Creative Commons: Flickr.com