Jak myślano o pieniądzu. Część 7. Problemy monetarne w XIX w.

W poprzedniej części cyklu przyjrzeliśmy się konfliktowi bulionistów i antybulionistów (jeśli nie czytaliście tego tekstu polecamy kliknąć w ten link – dowiecie się m.in. prawdy o powodach wybuchu Rewolucji Francuskiej). Dziś przeskoczymy o kilkadziesiąt lat do przodu.

Problemy monetarne w XIX w.

W 2. poł. XIX w. sformowano nową teorię wartości, opartą na użyteczności krańcowej. Dało to początek mikroekonomii. Tematem zajęli się m.in. Leon Walras, Carl Menger i William S. Jevons. Ich zdaniem wartość była związana z użytecznością. Co w tym dziwnego i rewolucyjnego? Uważny czytelnik zapewne już wie, o co chodzi. Otóż wcześniej wartość była powiązana z poniesionymi nakładami wykonanej pracy. Teraz pojęcie to stawało się szersze.

Walras i jego następcy analizowali rynki za pomocą matematyki. Zajęli się też problemem popytu na pieniądz. Wprowadzili do teorii pojęcie kapitału obrotowego, na który składały się zapasy dóbr i rezerwy gotówki. Trzymając jednak gotówkę rezygnujemy z oprocentowania, jakie może dać nam bank. Z tego też powodu popyt na pieniądze będzie odwrotnie proporcjonalny do stopy proc. – zauważali. Powyższe myślenie sprawiło, że Walras zaczął widzieć użyteczność krańcową gotówki, tak jak innego dobra.

Z kolei Friedrich von Wieser analizował subiektywne kwestie wartości pieniądza. Starał się badać to, dlaczego w czasie ogólnej inflacji na rynku, jednak część produktów drożeje mocniej, a pozostałe słabiej. Ruch cen zależał jego zdaniem od wartości dochodów, a nie od masy pieniądza dostępnego na rynku.

Myśl von Wiesera pociągnął dalej Eugen von Bohm-Bawerk. Dodawał, że ludzie wyżej cenią dobra teraźniejsze od przyszłych, a zadaniem procentu w bankach jest likwidacja tej nierównowagi.

Potem myśl obu panów ewoluowała w kierunku bardzo bliskiej fanom kryptowalut szkoły austriackiej, której najsłynniejszymi przedstawicielami byli Ludwig von Mises i Friedrich von Hayek.

Szkoła neoklasyczna

Szkoła neoklasyczna rozwijała się w krajach anglosaskich. Hartley Withers stworzył tam pojęcie rynku pieniężnego, jako miejsca, gdzie oferowano płynny kapitał w zamian za “walory krótkoterminowe”.

Najsłynniejszym przedstawicielem tego nurtu był Alfred Marshall. Zauważał on, że dopływ dodatkowego pieniądza na rynek obniża stopy proc. i powoduje spekulacje oraz rosnącą inflację.

CDN.