Jak blockchain zmienia sektor impact investing? 10 najpopularniejszych tokenów impact

Dlaczego technologia blockchain ma tak duży potencjał w kontekście rozwoju impact investing? W dzisiejszym świecie zarówno korporacje, jak i inwestorzy indywidualni kładą znacznie większy nacisk na etyczny, środowiskowy i społeczny wpływ swoich działań. W ten sposób mogą dbać o bezpieczeństwo swoich finansów w sposób odpowiedzialny. Wiele z tych poczynań mieści się pod pojęciem ESG, czyli wysiłków na rzecz zarządzania środowiskowego i społecznego. Są one podejmowane przez korporacje i inne instytucje, zwykle z zamiarem wyznaczania i osiągania celów zrównoważonego rozwoju, czyli SDG.

Wzrost znaczenia ESG i impact investing

Inicjatywy ESG są ściśle związane z koncepcją impact investing. Zarówno inwestorzy indywidualni, jak i instytucjonalni, próbują stworzyć strategię, która będzie zgodna z etycznymi celami społecznymi i środowiskowymi. W efekcie odpowiednie ulokowanie środków może pomóc w poprawie dobrostanu populacji ludzkich, a także całej planety. Główne zagadnienia, na których skupiają się inwestorzy, obejmują zmiany klimatu, zanieczyszczenie środowiska czy ubóstwo. Wielu z nich skupia się także na wysiłki na podnoszeniu poziomu życia potencjalnie zmarginalizowanych grup i osób niepełnosprawnych.

Podczas, gdy ESG było kiedyś marginalnym przedsięwzięciem niektórych społecznie świadomych firm, teraz w pełni wkroczyło do głównego nurtu. Firma konsultingowa NAVEX Global poinformowała, że ​​w 2020 roku „88% spółek notowanych na giełdzie, 79% firm wspieranych przez kapitał typu venture i private equity oraz 67% firm prywatnych, miało wdrożone inicjatywy ESG”.

Inicjatywy ESG wywarły szczególnie silny wpływ na sektor finansowy. Wartość funduszy ESG wzrosła z 236 mld USD na koniec 2020 roku do 330 mld USD we wrześniu 2021, co stanowi imponujący przyrost o prawie 40%. Globalne inicjatywy finansowe ESG wzrosły z 1,65 bln USD na koniec 2020 roku do 3,9 bln USD we wrześniu 2021, czyli o ponad 236%.

Jak widzisz, fundusze zorientowane bezpośrednio na ESG rozwijają się naprawdę szybko. Jednak ogólny rynek zarządzanych aktywów z pewnym naciskiem na zrównoważony rozwój jest jeszcze większy. Szacuje się, że ten sektor wzrósł ​​do 20 bilionów USD. Stanowi to jedną piątą blisko 100 bilionów USD zarządzanych aktywów na całym świecie.

Brak zaufania konsumentów

Chociaż te liczby są imponujące, niestety mogą nie dać pełnego obrazu. Świat inicjatyw ESG i zrównoważonych funduszy jest często mroczny, z niejasnymi celami i wyraźnym brakiem znormalizowanych metod raportowania. Fundusze i korporacje często konkurują, zamiast współpracować. Jednocześnie wiele inicjatyw ESG i wpływowych funduszy inwestycyjnych uważa się za mające niewielki rzeczywisty wpływ na problemy, które mają rozwiązywać. Praktyki ESG to często po prostu kampanie PR mające na celu poprawienie wizerunku instytucji. Niezależnie od takich działań, mogą nadal mieć ogólnie negatywny wpływ na środowisko, prawa człowieka i inne istotne kwestie.

W obliczu szerzących się problemów z brakiem zaufania, technologia blockchain może być idealnym rozwiązaniem wielu dylematów, z jakimi boryka się obecnie sektor ESG i impact investing. Tworząc niezmienne rejestry informacji i wykorzystując nowe technologie, takie jak IoT (Internet-of-Things) w globalne łańcuchy dostaw, blockchain może pomóc instytucjom udowodnić wpływ ich wysiłków, ograniczyć oszustwa i korupcję oraz stworzyć znacznie większy stopień przejrzystości w ich działaniach.

Zalety wykorzystania łańcucha bloków

Według badania przeprowadzonego przez Międzynarodowy Instytut na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (IISD), „blockchain może zwiększyć zaufanie między stronami, promować integrację finansową i społeczną, usprawnić zbieranie danych i przyspieszyć procesy monitorowania, raportowania i weryfikacji, a także zachęcać do zachowań promujących zrównoważony rozwój”.

Potencjalnym wyzwaniem może być jednak przekonanie inwestorów, że skoncentrowane na ESG zrównoważone inwestowanie niekoniecznie oznacza, że ​​inwestorzy i instytucje będą musieli stawić czoła kompromisom między wpływem a rentownością. Analiza ponad 2000 badań empirycznych z 2015 r. wykazała, że ​​wysoce skoncentrowane inwestycje ESG „albo osiągają lepsze wyniki, albo osiągają porównywalne wyniki z tradycyjnymi aktywami”.

Jednym z obszarów, na który należy zwrócić uwagę, jest sektor kopania bitcoinów i innych kryptowalut. Według niektórych źródeł potrzebuje on do 2% całego światowego zużycia energii elektrycznej, jednak znaczna część tej energii pochodzi ze źródeł odnawialnych. Blockchain może pomóc w zmniejszeniu śladu węglowego wydobywania kryptowalut dzięki ulepszonym mechanizmom śledzenia i weryfikacji.

Warto w tym momencie wspomnieć o projekcie Green Hashrate. Kod napisany przez grupę non-profit Energy Web, umożliwia górnikom weryfikację zużycia energii odnawialnej w zdecentralizowanej sieci blockchain, jednocześnie chroniąc prywatność minerów. Oznacza to, że podmioty kupujące bitcoiny mogą dowiedzieć się, czy operacja wydobywcza ich monety wykorzystywała energię odnawialną. Możliwe jest nawet oszacowanie śladu węglowego każdego wydobytego bitcoina.

Blockchain może też pomóc w zwiększeniu zaufania do inicjatyw inwestycyjnych mających impact w krajach rozwijających się. Wiele państw, zwłaszcza tych, w których ubóstwo jest największe, boryka się z niewiarygodną ilością korupcji. Niestety, istnieją niezliczone przykłady historii o urzędnikach państwowych i lokalnych organizacjach charytatywnych nadużywających, a nawet kradnących miliony dolarów ze zrównoważonych funduszy inwestycyjnych. Wszystko to tworzy środowisko o bardzo niskim zaufaniu, które może znacząco skorzystać na wdrożeniu technologii blockchain.

Building Block

Jednym z prężnie działających przykładów wdrożenia blockchaina do inwestycji w krajach rozwijających się jest platforma Building Blocks. Ten oparty na blockchainie program, realizowany przez Światowy Program Żywnościowy, śledzi płatności żywnościowe dla uchodźców. Projekt przyniósł miliony dolarów oszczędności dzięki stworzeniu unikalnych tożsamości cyfrowych dla każdego odbiorcy programu, często w formie identyfikacji biometrycznej, takiej jak odciski palców lub skany siatkówki. Weryfikując tożsamość poszczególnych odbiorców, darowizny na cele charytatywne można śledzić bezpośrednio. W ten sposób darczyńca niweluje potrzebę ufania zewnętrznym grupom dystrybucyjnym lub agencjom rządowym, które mogą mieć wątpliwą historię finansową.

Inicjatywa Światowego Programu Żywnościowego ma charakter czysto charytatywny. Tę samą technologię i systemy można jednak wdrożyć w programach mikrofinansowania nastawionych na zysk. Mowa zwłaszcza o tych, które zapewniają fundusze rolnikom i właścicielom małych firm w krajach rozwijających się. Platformy oparte na blockchainie mogą na przykład śledzić wykorzystanie mikropożyczek przez rolników, w tym ich historię zakupów, jednocześnie ułatwiając im dokonywanie regularnych płatności za pośrednictwem aplikacji mobilnej. To samo dotyczy przekazów międzynarodowych, które obecnie wiążą się z niezwykle wysokimi kosztami. Można je znacznie zmniejszyć dzięki wykorzystaniu łańcucha bloków.

Wiele z tych pomysłów jest już badanych przez instytucje. Chociażby Principles for Responsible Investment to inicjatywa inwestorska, która współpracuje z Inicjatywą Finansową Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP) i Global Compact ONZ, w celu zbadania korzyści płynących z blockchaina w obniżaniu kosztów transakcji w krajach rozwijających się. Dzięki temu łatwiej uzyskać dostęp do kredytu i pożyczki.

Rola tokenów impact

Jednym z najciekawszych i potencjalnie wpływowych trendów łączących blockchain i impact investing, jest wzrost popularności tokenów impact. Zazwyczaj reprezentują one pewien rodzaj wpływu w odniesieniu do określonego celu zrównoważonego rozwoju (SDG). Podobnie jak inne implementacje technologii blockchain, tokeny impact oferują korzyści płynące z decentralizacji, a także tworzenia niezmiennych, zweryfikowanych punktów danych. Dzięki temu jako inwestor możesz łatwiej śledzić realny wpływ swoich konkretnych inwestycji, minimalizując ryzyko greenwashingu i złośliwej manipulacji danymi.

Tokeny impact mogą znacznie poprawić chociażby systemy weryfikacji i raportowania dotyczących zarządzania gazami cieplarnianymi w ramach paryskiego porozumienia klimatycznego. Potencjał tokenizacji uznano tu za bardzo obiecujący. W 2017 r. szereg organizacji międzynarodowych, w tym Sekretariat Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC), utworzył Koalicję Łańcucha Klimatycznego (CCC).

„Koalicja Łańcucha Klimatu (CCC) to otwarta globalna inicjatywa wspierająca współpracę między członkami i interesariuszami w celu rozwoju technologii blockchain i powiązanych rozwiązań cyfrowych (np. IoT, big data), aby pomóc zmobilizować finansowanie klimatu i zwiększyć MRV (pomiar, raportowanie i weryfikacja) w celu skalowania działań klimatycznych.”

-czytamy na stronie organizacji.

Najpopularniejsze tokeny impact

Jeśli zainteresował Cię temat tokenów impact – właśnie teraz przyjrzymy się najbardziej znanym projektom tego typu. Niektóre odniosły już pewien sukces, podczas gdy inne są dopiero w fazie planów. Warto zauważyć, że branża jest wciąż na początku ścieżki rozwoju. Przyszłe koncepcje z lepszą ekonomią i zachętami dla użytkowników prawdopodobnie wyprzedzą poniższe projekty.

1. Fishcoin

Fishcoin to token użytkowy, który zachęca rybaków, hodowców ryb i dystrybutorów, szczególnie w krajach rozwijających się, do udostępniania szczegółowych danych o swoich produktach na wszystkich etapach łańcucha dostaw. Kupujący, tacy jak restauracje lub sklepy spożywcze, wysyłają tokeny w dół łańcucha dostaw do rybaków i innych osób w zamian za dane. Główną korzyścią płynącą z tych danych jest zapobieganie błędnemu etykietowaniu produktów z owoców morza, kupowaniu nielegalnie złowionych gatunków, a także pomaganie kupującym w przestrzeganiu rządowych przepisów dotyczących ochrony środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa.

Fishcoin pomaga przenieść koszty ekonomiczne ze sprzedających na kupujących, którzy czerpią większe korzyści z identyfikowalności. Projekt jest w pełni zdecentralizowany, z zamiarem umożliwienia niezależnym deweloperom i firmom wniesienia wkładu w jego ekosystem.

2. Veridium

Veridium to inicjatywa mająca na celu przekształcenie kompensacji emisji dwutlenku węgla na wymienne tokeny. Token VERDE ma być przyjęty zarówno przez osoby fizyczne, jak i instytucje inwestycyjne, które chcą dokonywać świadomych ekologicznie wyborów. Projekt będzie działać w sieci Stellar, podczas gdy IBM będzie pośredniczył w handlu tokenami. Natywna kryptowaluta projektu jeszcze czeka na swoją premierę.

Fundusze zebrane w wyniku sprzedaży tokenów bezpośrednio zrównoważą emisję dwutlenku węgla poprzez inicjatywy dotyczące energii odnawialnej i sadzenia drzew.

3. Plastic Bank

Plastic Bank to inicjatywa skoncentrowana zarówno na oczyszczaniu środowiska, jak i łagodzeniu ubóstwa. Program Social Plastic umożliwia osobom w krajach rozwijających się zbieranie odpadów z tworzyw sztucznych i wymianę ich na natywne tokeny, które można następnie wymienić na gotówkę. Tokeny mogą być również wykorzystywane w dedykowanej aplikacji do bezpośredniego opłacania wydatków, takich jak opieka zdrowotna lub czesne.

Plastic Bank sprzedaje zebrany plastik firmom zajmującym się recyklingiem w celu dalszego finansowania ich inicjatyw na rzecz integracji finansowej i ochrony środowiska. W ciągu ostatnich pięciu lat inicjatywa uniemożliwiła dotarcie do oceanu równowartości miliarda plastikowych butelek po wodzie.

4. Moeda

Moeda to platforma finansowa oparta na blockchainie. Umożliwia branie mikropożyczek przedsiębiorcom w Brazylii, zapewniając jednocześnie stały zwrot dla inwestorów posiadających natywne tokeny. Od czasu swojego ICO w 2017 roku, firma świadczy również usługi bankowe i płatnicze dla sprzedawców detalicznych w Brazylii.

Inicjatywa, która obecnie współpracuje z Mastercard i Binance, planuje ekspansję na różne rynki, aby stworzyć możliwości uprawy plonów dla inwestorów posiadających i obstawiających tokeny SEED i MDA w sieci Binance Smart Chain.

5. Hara

HARA to oparty na blockchainie ekosystem wymiany danych. Projekt pomaga przyspieszyć rozwój rolnictwa w Indonezji poprzez wymianę trudnych do znalezienia danych rolniczych, w tym informacji o gruntach, plonach i pogodzie między różnymi zainteresowanymi stronami. Ekosystem jest skierowany do trzech typów użytkowników. Dostawcy danych, tacy jak rolnicy i firmy satelitarne, są nagradzani tokenem HARA za ich dostarczanie. Nabywcy danych, tacy jak firmy ubezpieczeniowe, banki i firmy dystrybucyjne, kupują je i zasilają skarbiec projektu. Kwalifikatorzy danych weryfikują dane, za co również zarabiają natywne tokeny projektu.

Dane zebrane w ramach inicjatywy pomogły instytucjom i rolnikom indywidualnym na różne sposoby, w tym umożliwiając cyfryzację dystrybucji pożyczek dla rolników z odległych obszarów Indonezji.

6. Redd-Chain

Redd-Chain to inicjatywa, która pomaga w tokenizacji dokumentów związanych z użytkowaniem gruntów. Natywny token, ReddCoin, jest walutą społecznościową, która umożliwia łatwe napiwki bez pośredników, ze szczególnym naciskiem na pomoc w darowiznach na cele charytatywne. Projekt ma obecnie 60 000 użytkowników w 50 krajach.

7. EnergiMine

EnergiMine jest firmą, która ma na celu zachęcanie do oszczędzania energii. Organizacje i osoby prywatne, które oszczędzają energię, otrzymują tokeny ETK. Można je następnie wykorzystać do zakupu energooszczędnych urządzeń, opłacania rachunków za energię elektryczną i korzystania z transportu publicznego. Inicjatywa wykorzystuje głębokie uczenie i sztuczną inteligencję do określania poziomów oszczędzania energii i wydawania tokenów.

8. IXO

Fundacja IXO tworzy NFT wynikające z weryfikacji rzeczywistych wydarzeń o pozytywnych skutkach, takich jak chociażby weryfikacja produkcji zielonej energii. Wspierany przez sztuczną inteligencję system blockchain fundacji ma pomóc inwestorom w określaniu i weryfikacji pozytywnych wyników ich inwestycji.

9. GainForest

GainForest tworzy NFT, które reprezentują uczestnictwo w projekcie ochrony lub renowacji środowiska. Każdy NFT reprezentuje unikalny zestaw danych, który można aktualizować w czasie rzeczywistym za pomocą danych satelitarnych i urządzeń IoT. Zakup NFT umożliwia darczyńcom bezpośredni wkład w projekt bez pośrednictwa organizacji charytatywnych lub niewiarygodnych stron trzecich. Pieniądze zebrane za pośrednictwem sprzedaży NFT są zamykane w inteligentnych kontraktach, a następnie przekazywane społecznościom po osiągnięciu określonych kamieni milowych.

10. BYD

BYD to największy na świecie producent pojazdów elektrycznych. Firma uruchomiła system, który nagradza natywnymi tokenami użytkowników swoich samochodów. Bonusy przyznawane są za wydajną jazdę i oszczędzanie energii. Informacje o kierowcach są przechowywane na publicznym blockchainie opracowanym przez VeChain i są dostępne dla użytkowników w aplikacji mobilnej. Za jej pośrednictwem mogą wymieniać oni swoje tokeny na liczne towary i usługi.

Oprócz nagradzania kierowców za odpowiedzialną jazdę, BYD wykorzystuje zebrane metadane do zwiększenia bezpieczeństwa i wydajności ich pojazdów.

Blockchain może odgrywać rolę w etycznym zarządzaniu łańcuchem dostaw

Śledząc towary we wszystkich punktach swojego łańcucha dostaw, firmy mogą być w stanie wyeliminować zbędne punkty, zmniejszając tym samym potrzebę dodatkowego transportu i oszczędzając energię. Śledzenie łańcucha dostaw może również pomóc w przestrzeganiu różnych standardów etycznych. Taka praktyka pomaga zapewnić czystość produktu i zapobiega kupowaniu towarów, które mogą być powiązane z nieuczciwymi warunkami pracy, szczególnie w krajach rozwijających się.

Jedną z głównych inicjatyw w tym zakresie jest sieć IBM – Responsible Sourcing Blockchain Network. RSBN koncentruje się w szczególności na pomaganiu firmom w zapewnieniu, że wykorzystywane przez nie surowce są pozyskiwane w sposób etyczny. Jednym z głównych towarów śledzonych przez sieć jest kobalt, niezbędny składnik akumulatorów litowo-jonowych, które są szeroko stosowane w laptopach, smartfonach i samochodach elektrycznych.

Obecnie 60% światowego kobaltu pochodzi z Demokratycznej Republiki Konga, gdzie większość jest wydobywana ręcznie. Proces ten jest niezwykle niebezpieczny. Inicjatywa RSBN pomaga firmom wykorzystywać wspólny blockchain do śledzenia wydobycia surowca od źródła, aby uniknąć kupowania ręcznie wydobywanego kobaltu, a także innych minerałów pozyskiwanych w niebezpiecznych warunkach, takich jak lit, złoto, nikiel, miedź i wolfram. Z sieci korzysta obecnie kilka dużych firm, w tym producent samochodów Volvo.

Diamentowy gigant Debeers również uruchomił własny blockchain. System o nazwie Tracer ma śledzić drogę każdego diamentu, od wydobycia w kopalni do końcowej sprzedaży detalicznej. Proces powinien ograniczyć liczbę fałszywych diamentów, a także zapobiec kupowaniu i sprzedaży „krwawych diamentów” wydobywanych w znanych strefach konfliktu. Dochody z handlu takimi kamieniami mogą być wykorzystywane do finansowania przemocy, a górnicy mogą mieć do czynienia z bardzo złymi warunkami pracy.

Blockchain i sektor impact investing – myśl końcowa

Na dzisiejszym rynku ESG i impact investing to dwa z bardzo szybko rozwijające się trendy. Korporacje są pod coraz większą presją, aby udowodnić, że mają pozytywny (lub przynajmniej neutralny) wpływ na otaczający je świat. Inwestorzy detaliczni i instytucjonalni również zaczynają interesować się tym, jak ich decyzje mogą wpływać na globalne problemy.

Obecne inicjatywy cierpią jednak z powodu znacznego braku zaufania. Wiele korporacji i funduszy oskarża się o greenwashing lub znaczne zawyżanie pozytywnego wpływu ich wysiłków. To często pozostawia inwestorów zdezorientowanych i niepewnych, gdzie zainwestować swoje środki. Taka sytuacja może prowadzić do alokacji kapitału do źródeł, które mają przodujący PR, a niekoniecznie najlepsze praktyki.

Na szczęście blockchain ma ogromny potencjał, aby zmienić tę sytuację. Niezmienne, zdecentralizowane rejestry można udostępniać zarówno publicznie, jak i prywatnie, aby potwierdzić wpływ instytucji na otaczający je świat. Szybko zyskują na popularności również tokeny impact, które mogą reprezentować konkretne działania, na przykład ilość oszczędzonej energii.

Należy jednak pamiętać, że dane zapisane na blockchainie, choć niezmienne, są tylko tak dokładne, jak dane dostarczane przez firmy. Oznacza to, że ​​nadal istnieje ryzyko manipulacji danymi i greenwashingu w początkowych punktach wprowadzania danych. Konieczne może być wdrożenie nowych i bardziej rygorystycznych standardów raportowania, potencjalnie łączących księgi blockchaina z trudnymi do sfałszowania punktami danych. Mogą być nimi na przykład dane z urządzeń IoT z obsługą GPS, użyte do śledzenia czynników takich jak zużycie energii i globalne łańcuchy dostaw. Ponadto, nadal istnieją poważne problemy z tokenomiką projektów. Oznacza to, że ​​spora część tokenów impact nie jest w stanie zapewnić użytkownikom znacznej wartości inwestycyjnej.

Przyszłość, w której blockchain wpłynie na ESG i impact investing, jest oczywista. Wysiłki nie zmienią jednak branży z dnia na dzień. Opinia publiczna, rządy i inne instytucje będą musiały nadal wywierać presję na sektor prywatny. Ten musi ewoluować poza filozofię czystego zysku. Potrzeba etycznego nastawienia, skoncentrowanego na długoterminowym wpływie działań.