za
kryptowaluty finanse

Związek branży kryptowalut z usługami finansowymi

Obserwatorzy rynku kryptowalut i innowacyjnych usług finansowych już od wielu lat mogli zauważyć, że organom nadzoru finansowego nie wszystko się podoba, a przepisy prawa nie dają odpowiedzi na zaistniały stan rzeczy.

Problemy wynikały z braku kompetencji odpowiednich organów, co mogło mieć swoje źródło w decyzji władzy ustawodawczej, by nie podejmować inicjatywy ustawodawczej zbyt wcześnie – tym bardziej, że wspólny rynek finansowy i sama struktura UE nierzadko ogranicza rolę ustawodawcy krajowego do implementacji przepisów wspólnotowych.

Mogły wynikać także z braku woli w badaniu jeszcze dość egzotycznej branży i sceptycyzmu wobec niej, co wybrzmiewało w stanowiskach banków czy organów nadzoru.”

Nierzadko wykorzystywanym argumentem było po proste twierdzenie, że jeśli kryptowaluta nie jest środkiem pieniężnym, to nie powinni dot. jej regulacje dot. właśnie tych środków.

Nie trzeba było jednak długo rozmyślać, by dostrzec, że rzeczywistość krypto, jak dotąd jest nierozerwalnie związana z tradycyjnym pieniądzem i tutaj pojawiały się takie problemy, jak m.in.:

  1. Przechowywanie przez giełdy walut wirtualnych środków pieniężnych przeznaczonych na kupno krypto i związana z tym usługa prowadzenia rachunku dla klienta (jest to możliwe, gdy gromadzone środki nie przekroczą 2000 euro);
  2. Wykonywanie przez giełdy przekazów pieniężnych;
  3. Statut instytucji obowiązanej w myśl ustawy przeciw praniu brudnych pieniędzy i szereg wynikających z tego obowiązków ustawowych, jak chociażby KYC (na marginesie zaznaczam, że część podmiotów na rynku dążyła co cywilizacji branży i przeprowadzała proces identyfikacji Klienta jeszcze przed wejściem w życie ustawowych obowiązków).

Te kwestie pozwalają nam zrozumieć, że rozwiązania technologiczne na blockchainie w zdecydowanej mierze dotyczyć będą usług płatniczych, papierów wartościowych lub emisji publicznej, co w konsekwencji doprowadzi nasz start-up do organu nadzoru finansowego w zakresie obowiązku notyfikacji lub podlegania kontroli tymże organom.

Czymże wreszcie jest ten MIP?

Gdy sięgniemy do ustawy: odpowiedź – zdaję się być szalenie łatwa! Zdaje się tak, bo w art. 2 ust. 17 lit. b odnajdziemy definicją legalną MIP, która mówi, że:

mała instytucja płatnicza – oznacza osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, wpisaną do rejestru, o którym mowa w art. 4 ust. 3, prowadzącą działalność w zakresie którejkolwiek z usług płatniczych, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-6, i nieprowadzącą działalności w zakresie usług płatniczych, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 7 lub 8;

Do czynienia mamy z tradycyjną definicję ustawową, a to znaczy, że jest ona na pierwszy rzut oka niezrozumiała. By odkodować jej znaczenie, powinniśmy sięgnąć sobie do odwołań ustawowych, które ona zawiera i temat powinien stać się bardziej czytelny.

Gdy mowa o rejestrze z art. 4 – na tym etapie wystarczy nam wiedzieć, że chodzi o Rejestr Usług Płatniczych dostępny na stronie KNF, do którego wpisywanych jest oczywiście wiele innych podmiotów niż MIP, chociażby Biura Usług Płatniczych, czy Krajowych Instytucji Płatniczych.

Druga część wskazuje na katalog usług, które MIP może świadczyć – wprost za ustawą, będą to usługi, takie jak: (jest to wersja skrócona, dla dociekliwych – art. 3 upp)

  1. przyjmowanie gotówki i jej wypłata;
  2. transakcje płatnicze i transfer środków pieniężnych na rachunek płatniczy u dostawcy użytkownika (zwykle Twój rachunek prowadzony przez bank) lub u innego dostawcy (kogoś rachunek); w grę wchodzi też karta płatnicza lub instrument płatniczy (instrumentem może być, np. poznańska Karta PEKA albo inne szaleństwa, które pozwalają Ci, np. płacić za drewno albo benzynę na stacji);
  3. transakcje płatnicze przy wykorzystaniu kredytu lub pieniądza elektronicznego;
  4. wydawanie instrumentów płatniczych (UWAGA! Są wyjątki, o których mowa w art. 6 upp, a które KNF opisał tutaj;
  5. akceptowanie instrumentów płatniczych i transakcje płatnicze, zainicjowanych instrumentem płatniczym Akceptanta lub za jego pośrednictwem; autoryzacja transakcji; przesyłanie do wydawcy instrumentu zleceń płatniczych;
  6. przekaz pieniężny (płatnik przekazuje, np. MIP środki pieniężne – MIP udostępnia środki odbiorcy lub innemu dostawcy, który przyjmuje środki dla odbiorcy).

Ograniczenia dla MIP

Musicie pamiętać, że konsekwencją uproszczonej procedury oraz nieporównywalnie mniejszych wymogów kapitałowych, są pewne ograniczenia, które organom nadzoru finansowego pozwalają ograniczyć ryzyko w sprawowaniu nadzoru nad takimi podmiotami.

Limity transakcyjne:

Maksymalny limit transakcji wykonanych przez MIP oraz jej agentów został określony na kwotę mniejszą od 1 500 000 EUR miesięcznie liczona jako średnia z poprzednich 12 miesięcy.

Podobne ograniczenia nałożono na MIP, w zakresie środków przechowywanych na rachunku użytkowników, których limit określono na kwotę mniejszą od 2.000 EUR.

W ramach jednolitego rynku finansowego UE, wprowadzono tzw. zasadę “single licence”, co znaczy, że w razie uzyskaniu zezwolenia na prowadzenie usług w formie KIP, możemy to zezwolenie „paszportować” poprzez notyfikację odpowiedniemu organowi nadzoru finansowego innego państwa. Nie dotyczy to jednak MIP, która swoją działalność może prowadzić wyłącznie w Polsce.

Co się stanie, gdy przekroczymy limity transakcyjne?

Odpowiedź powinna być dla nas satysfakcjonująca, ponieważ w zasadzie to nic się nie dzieje. Musimy wtedy pamiętać spełnieniu obowiązku ustawowego, polegającego na tym, że:

1. przekroczenie musimy do organu nadzoru zgłosić i kolejno:
2. dostosowujemy rozmiar prowadzonej działalności do prowadzonego limitu albo zgłaszamy wniosek o zezwolenia na działalność w formie KIP (w tej sytuacji trzeba jednak być przygotowanym na znacznie bardziej rozbudowaną procedurę udzielenia zezwolenia).

Forma działalności prawnej

Zdarza się, że przedsiębiorcy zastanawiają się, czy jak już lecą tak na grubo, bo przecież zidentyfikowali, że świadczą usługi płatnicze i muszą dokonać rejestracji jako instytucja, to musi być zarejestrować Spółkę, a może nawet Spółkę Akcyjną.

Oczywiście nie muszą, ustawa w przypadku nie zawiera żadnych wymogów prawnych, co znaczy, że o status MIP może ubiegać się zarówno osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą (wpisana do CEIDG) lub firma działająca w formie Spółki z .o.o.

Zobacz, że w przypadku KIP nie będzie już tak swobodnie, ponieważ zezwolenie (już nie wpis do Rejestru) może być wydane wyłącznie osobie prawnej – chodzi tutaj o jednostki organizacyjne, którym przepisy wprost nadają ten status. W naszym systemie wskazano także na organy upoważnione do reprezentacji osoby prawnej, a także formę ich rejestracji (najczęściej interesować będzie nas Rejestr Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, ale nie tylko).

Spójrzcie jednak, że w przypadkach innowacyjnego biznesu, kiedy dajecie sobie głowę uciąć za jego powodzenie, a jednocześnie macie możliwość skonstruowania kapitału zakładowego w wysokości stu kółek (100 k zł), to forma S.A. może okazać się niezwykle atrakcyjna pod kątem pozyskiwania finansowania w ramach crowdfundingu udziałowego (equity), o którym pisałem tutaj.

Rejestracja

Z pewnością chcecie wiedzieć, jak przebiega proces wpisu do rejestru MIP.
Po pierwsze, powinniście widzieć, że jeśli spełnicie wymogi ustawowe, to brak jest tutaj miejsca na uznaniowość organu. Po ewentualnym wezwaniu do uzupełnienia wniosku, powinniście otrzymać wpis do Rejestru w terminie 3 miesięcy.

Dokumentacja

KNF wymaga, aby do wniosku zostały dołączone opisy świadczonych przez Was usług – zgodnie z katalogiem z ustawy, a także schemat świadczonych usług.

Ponadto, MIP powinien posiadać:

  1. Program działalności na okres pierwszych 12 miesięcy
  2. Plan finansowy na okres pierwszych 12 miesięcy
  3. Aktualna procedury zarządzania ryzykiem, na które może być narażona
  4. Procedurę AML/KYC
  5. Proces rozpatrywania reklamacji

Jak wskazałem wyżej nie są to dokumenty, które wymagane są już w ramach rejestracji, jednak nie trudno domyślić, że będą to dokumenty, o które w pierwszej kolejności organ Was poprosi.

Opłata za wpis do Rejestru wynosi nieco ponad 600 zł.

Reasumując, zwróć uwagę, że przy uzyskaniu wpisu do rejestru MIP na Twoim horyzoncie pojawić mogą się następujące korzyści:

  1. bez obaw (przy założeniu, że mieścimy się w limitach ustawowych) możesz świadczyć usługi płatnicze;
  2. możesz stać się wiarygodnym graczem na rynku i wyróżnić się na tle innych przedsiębiorców
  3. otworzyć sobie możliwości współpracy z podmiotami z sektora finansowego (w razie, gdy Bank nie podejmuje współpracy z MIP, musi on zawiadomić organ nadzoru finansowego o powodach niepodjęcia tej współpracy).

Nie zapominajmy też, że istnieją usługi płatnicze, takie jak PIS oraz AIS, których MIP świadczyć nie może. O tym też będziemy mówić, ale już w kolejnym tekście.

Aplikant adwokacki Łukasz Masztalerz
Autor bloga www.shadowtech.pl

Bitcoina i inne kryptowaluty kupisz w prosty i bezpieczny sposób na giełdzie zondacrypto.

Tagi

Newsletter Bitcoin.pl

Więcej niż bitcoin i kryptowaluty. Najważniejsze newsy i insiderskie informacje prosto na Twój email.

Dbamy o ochronę Twoich danych. Przeczytaj naszą Politykę Prywatności