za

Jak działają smart kontrakty?

Zondacrypto gielda kryptowalut 2650

Smart kontrakty są sercem blockchainowej rewolucji. Dostarczają bowiem elementów składowych niezbędnych do budowania zdecentralizowanych aplikacji (dAppsów). Jeśli chcesz poznać sposób działania Ethereum, zrozumienie funkcjonowania inteligentnych kontraktów będzie jedną z kluczowych kwestii.

Smart kontrakty przyszłością blockchaina

Wszyscy znamy aplikacje i sklepy z aplikacjami. Za pięknymi interfejsami UX i UI urządzeń mobilnych, pobrane przez nas programy wykonują określony zestaw instrukcji ustalonych przez ich twórcę. Bardzo podobną funkcję pełnią inteligentne kontrakty. Są one bowiem rodzajem umowy — wyrażonej jako fragment kodu — mającej na celu wykonanie zestawu instrukcji.

Co najważniejsze, w przypadku inteligentnych kontraktów nie ma pośrednika. Żadna osoba ani firma nie przechowuje Twoich danych ani ich nie weryfikuje. Blockchain automatycznie sprawdza i przechowuje informacje dla Ciebie.

Vitalik Buterin i społeczność Ethereum wierzą, że inteligentne kontrakty to przyszłość blockchaina. Jeśli Bitcoin jest złotem, to one są źródłem energii, dzięki której cały świat kryptowalut może skutecznie funkcjonować.

Jak działa inteligentny kontrakt?

Wyobraźmy sobie konwencjonalną transakcję online bez inteligentnej umowy. Załóżmy, że chcesz kupić samochód przez Internet. Spójrzmy, co potrzebne jest do wykonania płatności:

  • Witryna zawierającą informacje o wszystkich samochodach, które chcesz zobaczyć.
  • Określony sposób komunikowania się ze sprzedawcami.
  • System płatności umożliwiający wymianę pieniędzy po znalezieniu samochodu.
  • Gwarancja uzyskania zwrotu pieniędzy, jeśli zakup okaże się niewypałem.
  • Sposób na zarejestrowanie zmiany właściciela samochodu w urzędach.

Każdy ze składników z pozoru prostej transakcji wymaga pewnego poziomu zaufania między Tobą a daną witryną lub usługą. Ponadto każda część tego procesu jest zwykle kontrolowana przez inny podmiot. Czy istnieje jakieś alternatywne rozwiązanie? Jak najbardziej. Inteligentna umowa może wyeliminować potrzebę zaufania wielu stronom w procesie zakupu.

Jak to możliwe? Spójrzmy na rewolucyjne cechy smart kontraktów. Są one:

  • Bezpieczne — używają kryptografii, aby zapobiec zmianie zapisów.
  • Przejrzyste — każdy może sprawdzić, czym jest dany inteligentny kontrakt i do czego służy.
  • Wolne od stron trzecich — inteligentne kontrakty nie wymagają pośrednika, aby je zweryfikować.
  • Autonomiczne — działają automatycznie, więc nie trzeba czekać na interwencję człowieka.
  • Dokładne — ponieważ inteligentne kontrakty istnieją w formie kodu, mają mniej szarych obszarów niż języki pisane lub mówione.

IFTTT – if this, then that

Zwykle w sercu inteligentnego kontraktu znajduje się mechanizm, który mówi (w kodzie komputerowym) „if this, then that”. Z takim sposobem weryfikacji już teraz spotykamy się w codziennym życiu. Załóżmy, że chcesz zapłacić za zakupy kartą debetową lub kredytową. Oprogramowanie, na którym działa Twój bank, użyje funkcji IFTTT w następujący sposób:

  • Jeśli kwota na rachunku bankowym jest większa niż żądana kwota, zwolnij środki.
  • Jeśli kwota na koncie bankowym jest mniejsza niż żądana kwota, nie zwalniaj środków.

Różnica w przypadku inteligentnych kontraktów polega na tym, że zamiast banku (lub jakiejkolwiek innej strony trzeciej) będącej kontrolerem tej operacji, decyzję w pełni automatyczny sposób podejmuje blockchain. Trzymając się powyższego przykładu i stosując go do inteligentnego kontraktu zbudowanego na blockchainie:

  • Jeśli kwota w portfelu cyfrowym jest większa i nie została jeszcze wydana, zwolnij środki.
  • Jeśli kwota w cyfrowym portfelu jest mniejsza lub została już wydana, nie zwalniaj środków.

Ekscytującą rzeczą w inteligentnych kontraktach jest to, że każdy może zawrzeć umowę z kimkolwiek innym, a blockchain prowadzi niepodważalny rejestr całej sprawy.

Wewnątrz inteligentnej umowy

Podobnie jak zwykłe kontrakty, inteligentne kontrakty mają na celu egzekwowanie warunków umowy. Dzieje się to niezależnie od tego, czy jest to wymiana kryptowalut, tokenizowanych praw, dowodu tożsamości, czy praktycznie cokolwiek innego. Inteligentne kontrakty zostaną wykonane automatycznie po spełnieniu określonych warunków. Ich poprawne działanie zależne jest od trzech głównych składowych:

  • Łączność — Każda inteligentna umowa ma zwykle ograniczony zestaw funkcji. Można skonfigurować kilka inteligentnych kontraktów, aby łączyć je ze sobą i tworzyć bardziej złożone układy znane jako zdecentralizowane aplikacje (dAppsy).
  • Obiekty — Są to sygnatariusze, którzy wchodzą w interakcję z inteligentną umową i jej podmiotami, które są modyfikowane przez inteligentną umowę na podstawie predefiniowanych lub nowo przesłanych warunków.
  • Środowisko — inteligentne kontrakty są zależne od bazowego środowiska kryptograficznego. Gwarantuje to, że mogą działać bezpiecznie, a dane, na których działają, są niezmienne i ogólnie przejrzyste.

W przypadku większości blockchainów kod leżący u podstaw inteligentnych kontraktów jest niezmienny. Jednak kilka łańcuchów bloków obsługuje również aktualizowalne inteligentne kontrakty.

Kto stworzył smart kontrakty?

Sam termin smart kontrakt został ukuty już w latach 90. w pracy naukowej stworzonej przez Nicka Szabo, wybitnego informatyka i kryptografa. Szabo był również odpowiedzialny za opracowanie jednego z najwcześniejszych prekursorów Bitcoina, znanego jako Bit Gold. Początkowo opisał on inteligentne kontrakty dla różnych podstawowych celów, takich jak ograniczanie oszustw i egzekwowanie ustaleń umownych. Z czasem rozszerzył potencjalne przypadki użycia technologii o cyfrową gotówkę, inteligentną własność i wiele innych. Szczegółowe przestawienie idei Szabo znajdziesz w dokumencie z 1996 roku. Kilkanaście lat później Ethereum zaimplementowało język Turing-complete na swoim blockchainie, tym samym pozwalając na złożoną i wyrafinowaną logikę w inteligentnych kontraktach.

Jak dAppsy korzystają z inteligentnych kontraktów?

DAppsy najlepiej traktować jako zestaw powiązanych ze sobą smart kontraktów. Sama inteligentna umowa może być używana tylko do jednego rodzaju transakcji. Zdecentralizowana aplikacja może jednak łączyć ze sobą wiele kontraktów, aby robić bardziej wyrafinowane rzeczy.

Kto korzysta z inteligentnych kontraktów?

Smart kontrakty to stosunkowo nowa technologia, która posiada już szerokie zastosowanie wśród projektów kryptograficznych. Są one sercem całej rewolucji w zakresie zdecentralizowanych finansów. Wykorzystuje się je między innymi do zasilania popularnych protokołów DeFi, takich jak Compound, Aave czy Uniswap.

Co ważne, smart kontrakty zostały również przyjęte przez całe mnóstwo korporacji, a nawet niektóre rządy. Niektóre z najbardziej znanych przykładów to:

  • Ubisoft — wśród wielu inicjatyw związanych z blockchainem, firma opracowała między innymi specjalnie zaprojektowane inteligentne kontrakty, które pozwalają użytkownikom na posiadanie, przenoszenie i odbieranie NFT w popularnej serii gier Rabbids.
  • ING — holenderski bank ING współtworzył Fnality, oparty na blockchainie system rozrachunku transakcji wykorzystujący inteligentne kontrakty.
  • Kolumbia — kolumbijski rząd wprowadził oparty na blockchainie rejestr własności gruntu, który bazuje na inteligentnych kontraktach.

Smart kontrakty nie zawsze są idealne

Chociaż inteligentne kontrakty są ogólnie uważane za bardzo dobry sposób egzekwowania umów i logiki, ich działanie nie jest pozbawione problemów. Po pierwsze, inteligentne kontrakty są niezmienne w wielu łańcuchach bloków. Oznacza to, że po uruchomieniu nie można ich zmienić ani uaktualnić, co może prowadzić do katastrofalnych konsekwencji, jeśli istnieją podstawowe problemy z kodem.

Być może najlepiej obrazuje to hack z 2016 roku, w którym nieznany przestępca ukradł miliony eteru z The DAO poprzez wykorzystanie luki w kodzie. Z kolei we wrześniu 2020 roku upadła wersja testowa Eminence, konceptu Andre Cronje z firmy Yearn Finance. Projekt został okradziony z 15 milionów USD przez nieznanego hakera po tym, jak ogromna liczba inwestorów utopiła w nim swoje pieniądze.

Audyt inteligentnych kontraktów

Chociaż smart kontrakty są zabezpieczone przez leżącą u ich podstaw technologię blockchain, muszą być również bezpieczne z założenia. Jak wspomnieliśmy powyżej, niektóre funkcje lub błędy w ich kodzie mogą zostać wykorzystane. Problem pojawił się w przeszłości wiele razy i pozostaje jednym z największych wyzwań dla szerszej adopcji. Według firmy CertiK, zajmującej się bezpieczeństwem blockchaina, tylko w 2021 roku włamania do DeFi spowodowały 1,3 miliarda USD strat.

Aby zminimalizować to ryzyko, wiele zewnętrznych firm zajmujących się rozwojem i bezpieczeństwem, takich jak Mythx i ConsenSys Diligence, oferuje teraz usługi audytu inteligentnych kontraktów. Wiąże się to z analizą kodu inteligentnej umowy w celu zidentyfikowania luk, które można następnie naprawić. Zwykle ma to miejsce przed upublicznieniem inteligentnej umowy. Popularne dAppsy często umieszczają wyniki audytu inteligentnych kontraktów w stopce swojej witryny, zapewniając pewność użytkownikom, którzy nie mają czasu ani wiedzy, aby samodzielnie sprawdzić ich kod.

Najpopularniejsze platformy inteligentnych kontraktów według kapitalizacji rynkowej

Platformy inteligentnych kontraktów stały się jednym z najważniejszych sektorów kryptowalutowej gospodarki. Spośród 10 największych cyfrowych aktywów pod względem kapitalizacji rynkowej (na podstawie danych z CoinMarketCap) trzy to platformy inteligentnych kontraktów, z których jedna — Ethereum — ustępuje tylko samemu Bitcoinowi.

10 wiodących platform inteligentnych kontraktów ma łączną kapitalizację rynkową w wysokości ponad 280 miliardów USD w chwili pisania tego tekstu. Cztery najpopularniejsze z nich to:

  • Ethereum — największa zdecentralizowana platforma do smart kontraktów, na której można uruchamiać aplikacje.
  • BNB Chain — inteligentny łańcuch kontraktów opracowany przez giełdę kryptowalut Binance. BNB to skrót od Build And Build.
  • Cardano — publiczny projekt blockchain o otwartym kodzie źródłowym.
  • Avalanche — platforma open-source dla zdecentralizowanych aplikacji stworzona przez Ava Labs.

Przyszłość inteligentnych kontraktów

Obecnie większość łańcuchów bloków ma funkcje inteligentnych kontraktów, a aktywne społeczności programistów tworzą przy ich użyciu coraz to nowsze i bardziej zaawansowane dAppsy. Zakres możliwości smart kontraktów może wahać się od bardzo prostych, opartych na czymś takim jak Bitcoin lub Litecoin, do bardziej zaawansowanych na stworzonych w tym celu blockchainach, takich jak Ethereum i Polkadot.

Wciąż jesteśmy na początku poznawania możliwości inteligentnych kontraktów i zbudowanych na nich dAppsów. Ale są już firmy, a nawet rządy, które eksperymentują z ich potencjałem. Obecnie są wykorzystywane do wielu różnych zadań, w tym potwierdzania tożsamości cyfrowych, zarządzania łańcuchem dostaw, ubezpieczeń czy przechowywania danych.

Bitcoina i inne kryptowaluty kupisz w prosty i bezpieczny sposób na giełdzie zondacrypto.

Tagi
Autor

Dla Bitcoin.pl zajmuję się pisaniem artykułów - przede wszystkim dłuższych form edukacyjnych. Odpowiadam za prowadzenie mediów społecznościowych związanych z naszym serwisem: Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram oraz TikTok.

Newsletter Bitcoin.pl

Więcej niż bitcoin i kryptowaluty. Najważniejsze newsy i insiderskie informacje prosto na Twój email.

Dbamy o ochronę Twoich danych. Przeczytaj naszą Politykę Prywatności