Kryptowaluty na 2020: Tezos (XTZ) – wprowadzenie do projektu

Poprzez swoją platformę, Tezos proponuje narzędzia do tworzenia smart kontraktów oraz zdecentralizowanych aplikacji (dApps), podobnie jak Ethereum. Posiada jednak szczególną cechę, a mianowicie kod Tezosa ma się samoistnie aktualizować i poprawiać błędy. Poprzez zastosowanie takiego rozwiązania, developerzy chcą uniknąć hard forków, które zazwyczaj skutkują podziałami wśród społeczności i wewnętrznymi konfliktami.

Krótka historia i zarys projektu Tezos

Projekt został założony przez małżeństwo Arthura i Kathleen Breitman w 2014 roku. Małżonkowie są zarazem właścicielami spółki Dynamic Ledger Solutions, posiadającej prawa do kodu źródłowego Tezosa. Jest to zdecentralizowana platforma oparta o technologię blockchain, posiadająca własną kryptowalutę XTZ. W projekcie zastosowano algorytm konsensusu Proof of Stake. Oznacza to, że nowe monety są generowanie poprzez stake’owanie (lokowanie) XTZ na portfelach, nie zaś poprzez moc obliczeniową koparek.

Podczas ICO przeprowadzonego w lipcu 2014 roku, szwajcarska organizacja non-profit zebrała 232 mln dolarów – obecnie jest to 6 największe (pod kątem zebranych funduszy) ICO w historii. W pierwszej wyprzedaży tokenów zostało zakupionych 607 mln monet, co stanowi 80% całkowitej podaży. Kontrowersyjną ciekawostką jest fakt, że na tym etapie nie zostały zawarte informacje na temat ilości monet przeznaczonych na ICO ani hard cap zbiórki.

Skomplikowana przeszłość

Wokół projektu krąży kilka kontrowersyjnych historii związanych z niewywiązywaniem się z obietnic złożonych inwestorom. Już na samym początku pojawił się problem z możliwością upłynnienia monet. Tokeny nie były akceptowane na giełdach i przez długi czas się to nie zmieniało. Ponadto umowa była skonstruowana w sposób, który zakładał, że inwestorzy dokonali dobrowolnej wpłaty na rzecz projektu i nie mają żadnej gwarancji zwrotu środków.

Jeszcze zanim tokeny trafiły na giełdy, twórcy projektu ciągle przesuwając datę startu sieci testowej doprowadzając inwestorów do coraz większych wątpliwości. Zgodnie z obietnicami projekt testowy miał być gotowy na kilka miesięcy po zakończeniu ICO.  Jednak datę tę wielokrotnie przenoszono ze względu na wewnętrzne konflikty. Wskutek czego, w październiku 2017 roku, do Sądu Okręgowego w Kalifornii wpłynął zbiorowy pozew przeciwko Tezos’owi. W wyniku pozwu, SEC wszczął śledztwo przeciwko Tezos’owi w sprawie nielegalnego oferowania papierów wartościowych.

Finalnie wersja beta sieci została uruchomiona dopiero pod koniec czerwca 2018 roku i stała się główną siecią w połowie września, jednak to nie oznaczało końca problemów Tezosa. Jeszcze 10 czerwca 2018 roku Fundacja Tezos niespodziewanie ogłosiła, że rozpocznie procedury weryfikacji inwestorów, którzy zakupili tokeny. 

Jak działa Tezos?

Niektórzy mogą stwierdzić, że dostarcza takich samych rozwiązań jak inne blockchainy. Po zgłębieniu się w cechy szczególne, Tezos oferuje nam sporo ciekawych rozwiązań technicznych. 

Kod Tezos został napisany w całości od nowa. Blockchain pracuje na algorytmie konsensusu stawki – Liquid Proof of Stake. Dzięki czemu potrzebuje on dużo mniej mocy obliczeniowej do utrzymania sieci i zatwierdzenia transakcji. 

W sieci Tezos każdy, kto ma tokeny XTZ ma prawo do głosu w sprawach rozwoju protokołu. Sposób aktualizowania blockchaina Tezos’a zasługuje na specjalną uwagę.

Oprogramowanie Tezos ma kilka zalet wyróżniających je na tle innych blockchainów. Jedną z takich zalet jest proces akceptowania nowych aktualizacji systemu, gdzie odbywa się to poprzez szereg narzuconych reguł określonych w kodzie. Tezos wyróżnia się pod tym względem od innych blockchainów tym, że umożliwia samodzielne zarządzanie regułami tejże księgi reguł.

Blockchain projektu jest zaprogramowany w taki sposób, że kolejna aktualizacja protokołu jest proponowana przez użytkownika systemu. Kiedy zostanie ona zweryfikowana i zatwierdzona przez społeczność większością głosów, zostanie wprowadzona do kodu Tezos. Takie działanie pozwala na samoistne ewoluowanie Tezos w stronę, której oczekuje społeczność projektu. 

Interesariusze Tezosa otrzymują natychmiast swoją nagrodę w postaci XTZ za zatwierdzenie aktualizacji. Dzięki temu rozwiązaniu uczestnicy projektu sami chcą być jak najbardziej zaangażowani w jego rozwój, a najprostszym powodem ku temu jest korzyść w postaci „odsetek” za zatwierdzanie aktualizacji. Inną zaletą jest to, że przez taki system utrzymanie sieci staje się tańsze a sama sieć jest bardziej zdecentralizowana. 

Zarabianie na stake’owaniu

Protokół Tezos zwiększa podaż monety o 5,51% rocznie, co jest równoznaczne z zyskiem od stake’owaych kryptowalut. Taka stopa zwrotu może mieć miejsce, kiedy wszystkie monety w obiegu brałyby udział w stake’owaniu. W praktyce ze względu na różnicę w wiedzy i możliwościach społeczności taka sytuacja jest bardzo mało prawdopodobna, a oczekiwane zwroty są wyższe. Przykład: jeśli 50% wszystkich monet jest przeznaczona na stake’owanie, nagroda będzie wynosić 11%.

Użytkownicy delegujący swoje monety do węzłów i otrzymują swoją nagrodę, która nazywa się „opłatą” i wynosi ona od 5% do 20%. Może się różnić w zależności od węzła. W celu „pożyczania” czyli delegowania XTZ, należy wybrać interesujący nas węzeł (lista, z której możemy wybierać: https://mytezosbaker.com/). 

Przy wyborze należy wziąć pod uwagę kilka czynników.

• Opłatę jaką otrzymamy,
• Pojemność węzła (czyli zdolność do przyjmowania delegowanych monet określona na podstawie ilości monet przez niego posiadanych),
• Niezawodność i wiarygodność węzła,
• Oraz kwestie związane z bezpieczeństwem (czy dany węzeł nie zachowywał się podejrzanie).

W zeszłym roku Coinbase ogłosiło, że użytkownicy giełdy będą mieć możliwość stake’owania XTZ offline, czyli bez żadnego oprogramowania ani nawet włączonego komputera, a giełda będzie im wypłacać zyski w tokenach.

Zespól Tezos

Arthura Breitman w wyniku rozterek kryptograficzno-filoficznych stworzył wraz z żoną Tezos. W młodości ukończył Courant Institute na Uniwersytecie Nowojorskim – kierunkiem jego studiów była matematyka stosowana. Pracował jako analityk danych w Goldman Sachs i Morgan Stanley. Zanim zajął się własnym projektem, pracował jeszcze w Google X jako inżynier ds. badań.

Kathleen Breitman również ukończyła New York University, a w swoje CV może wpisać pracę dla takich firm jak: R3 CEV, Accentura oraz Bridgewater Associates, funduszu hedgingowym Raya Dalio.

Do zespołu programistów, którzy wspierają ambitne małżeństwo należą:

Ryan Jesperson – prezes fundacji Tezos, były dyrektorem operacyjny w firmie z branży fintech – Divvy. Wcześniej aktywnie pomagał w inicjatywie humanitarnej w Kościele Jezusa Chrystusa,,

Michel Mauny – współautor języka programowania OCaml, używanego do smart kontraktów i projektowania zdecentralizowanych aplikacji na platformie Tezos.

Hubertus Thonhauser – były dyrektor generalny szwajcarskich operacji Casinos Austria, pionier tworzenia regulowanego rynku gier w Szwajcarii.

Do zespołu należą także: Olaf Carlson-Wee, Lars Haussmann, Alexis Bonte.

Partnerzy Tezos

Grupa finansowa pochodząca z Nowego Jorku – Elevated Returns we współpracy z Seamico od Tezos, uruchomiła po raz pierwszy w Tajlandii konferencję DS Summit 2019. Wydarzenie to miało na celu stworzenie konferencji dedykowanej cyfrowym aktywom. Firma ma duże plany tokenizowania tajlandzkich nieruchomości.

Latem tego samego roku Banco BTG Pactual SA ogłosiło ciekawą współpracę z Dalma Capital oraz Tezos. Banco BTG Pactual SA to największy niezależny bank w Ameryce Południowej. Dalma Capital jest natomiast zarządcą aktywów w Dubaju. Wraz z pozostałą dwójką interesariuszy, Tezos planuje tokenizację aktywów wartych ponad 1 mld dolarów. Wyżej wspominane instytucję są liderami we wdrażaniu technologii blockchain w tradycyjnej bankowości.

Kolejnym ważne partnerstwo w dziedzinie tokenizacji, Fundacja Tezos zawarła w październiku z brytyjską firmą Globacap, zajmującą się automatyzacją rynków finansowych. Celem brytyjskiej platformy jest eliminowanie pośredników w administracji i zarządzaniu prawami, rejestrami itp. Technologia Globacap pozwala na przenoszenie własności w sposób szybki i bezpieczny a współpraca z Tezos ma przyspieszyć wprowadzanie nowych rozwiązań.

W listopadzie szwajcarska giełda SIX wprowadziła na rynek ETP oparty o blockchain Tezos. Jest to produkt wydawany przez fintech’ową firmę Amun AG. To pierwszy tego typu projekt, który umożliwia inwestorom generowanie dochodu pasywnego bez konieczności zakładania portfela. Co za tym idzie, nie muszą się oni przejmować o bezpieczeństwo klucza prywatnego.

Końcem grudnia zeszłego roku fundacja Tezos Korea ogłosiła nowe partnerstwo z Korea University Blockchain Research Institute. Celem współpracy obu organizacji jest rozwijanie projektu Tezos oraz budowanie infrastruktury dla smart-upów branży blockchain. Według prezesa fundacji Lee Jin-woo najważniejszą wartością platformy Tezos jest bezpieczeństwo. Partnerstwo z koreańskim uniwersytetem pozwoli dostarczyć rozwiązań smart-contracts instytucjom i firmom, które chcą używać Tezos w Korei.